Fazil İdris oğlu Salayev 1931-ci ildə Bakıda dünyaya gəlib. Əslən Cənubi Azərbaycandandır. Fazil evin vur-tut bircə uşağı olub. 

Orta məktəbi yaxşı qiymətlərlə bitirən Fazil, sənədlərini Əzim Əzimzadə adına Rəssamlıq Məktəbinə verir və oranı əla qiymətlərlə tamamlayır. Rəsssamlıq məktəbinin sonuncu kursunda aktyorun atası İdris Salayev oğlunu həmyerlisinin qızı Fəridə xanımla nişanlayır. Nişan gününədək xanımın üzünü görməyən Fazil evlənənədək cəmi bir dəfə onunla qarşılaşır. Valideynlərinin dəvəti ilə qız tərəfi teatra gələndə Fəridəni ilk dəfə orda görən Fazil Salayev gələcək qaynatasının xasiyyəti tünd olduğundan onunla danışa bilməyib.

Fazil Salayev bir müddət orta məktəbdə müəllim işləyib. Eyni zamanda "Azərbaycan" nəşriyyatında tərtibatçı-rəssam kimi fəaliyyət göstərib. Həmçinin Teatr İnstitutunu bitirib. Akademik Milli Dram Teatrına işə qəbul olunub. Sonra Musiqili Komediya Teatrında işləyib. 

27 yaşlı Fazil ilk dəfə 1957-ci ildə “Ögey ana” filmində kiçik epizodda, kənd sakini rolunda görünür. Azərbaycan Televiziyasının Qızıl fonduna daxil olan “Səhər görüşləri”, “Komediyalar aləminə səyahət” kimi verilişlərdə ifaları ilə tamaşaçı sevgisi qazanır.

Lakin kinoya məhəbbəti hər zaman üstün gəlir. “Ulduz” filmində fotomüxbir, “Alma almaya bənzər” filmində Mehdi, “Dərviş Parisi partladır”da Qulaməli, “Sən niyə susursan”da qatil, “Şərikli çörək”də qırçı Məhəmməd, “Vulkana doğru gedirəm”də Əliağa kimi obrazları Salayev yaradıcılığının parlaq səhifələridir.

Rejissor Həsən Seyidbəyli onu "Möcüzələr adası" filmində epizodik rola dəvət edib. "Ulduz", "Alma almaya bənzər", “Bizim Cəbiş müəllim”, "Bir cənub şəhərində" və digər filmlərdə, həmçinin “Mozalan” satirik kino jurnalında müxtəlif tipajlar yaratmağa nail olub. Şamil Mahmudbəyovun çəkdiyi "Şərikli çörək" filmindəki Qırçı Məhəmməd obrazı isə onun istedadının, obrazla işləmək xüsusiyyətlərinin yeni tərəflərini üzə çıxarıb.

Xalq artisti, kinorejissor, professor Oqtay Mirqasımov Fazil Salayev haqqında deyib:

“Mənim fikrimcə, Fazil Salayev Azərbaycan incəsənət tarixində böyük şəxsiyyət kimi qalıb. Kimsə deyə bilər ki, “böyük şəxsiyyət” epiteti Fazilə yaraşmır, o daha kiçik miqyasda fəaliyyət göstərib. Amma rejissor kimi bu mənim subyektiv fikrimdir. Fazili çox yaxşı xatırlayıram. Biz dost idik. Bizim aramızda qarşılıqlı anlaşma, hörmət və uyğunluq var idi. Fazil çox şux, zarafatcıl insan idi. Ona qarşı həmişə böyük hörmət olub. Oynadığı rollar ulduz səviyyəlidir. Amma ulduz xəstəliyi yox idi onda. O, çox sadə, təvazökar və özünə tənqidi münasibət bəsləyən insan idi. Hamıya da hörmətlə yanaşardı. Erudisiyası, baxdığı filmlər ona imkan verirdi ki, öz təcrübəsində yaxşı, yüksək səviyyədə ornəkləri nəzərdə saxlasın. Və bu təcrübə üzərində öz yaradıcılığını qursun. Təlxəklik Fazilə xas deyil. O, çox ziddiyyətli xarakterlər yaradardı. Götürün onun “Mozalan”da yaratdığı tipləri. Və yaxud “Şərikli çörək” filmindən qırçı Məhəmmədi yada salaq. Mən istərdim ki, müasir komik aktyorlar bir az düşünsünlər. Baxsınlar Fazilə öyrənsinlər. Fəzil həm də özü bir dərdli insan idi. Onun həyatı heç də hamar, problemsiz deyildi. Buna baxmayaraq həmişə Fazilin üzü gülərdi. Amma təbəssümü bir az kədərli olardı… Tamaşaçı Fazilə inanır, Fazildə özünü də görürdü. Biz Fazili unutmamalıyıq. Fazil bir məktəbdir.”

İstedadlı aktyor 1976-ci il iyunun 20-də 44 yaşında dünyasını dəyişib.