![](https://az.baku-art.com/images/09042024/17126266301008928670_1200x630.jpg)
Bu gün görkəmli aktyor və rejissor, Xalq artisti, Dövlət mükafatı laureatı Sidqi Ruhullanın ad günüdür.
AZƏRTAC xəbər verir ki, anadan olmasının 138-ci ildönümü tamam olan Sidqi Ruhulla Azərbaycan teatrının inkişafına öz töhfəsini vermiş müqtədir sənətkarlardandır.
Sidqinin mənəvi inkişafında atası Molla Fətullahın da təsiri olub. Qışda Bakıda, yayda isə Buzovnada müəllimlik edən Molla Fətullah özü də elmə, şeir və sənətə çox həvəskar idi. Füzuli və Nəsimi kimi şairləri xüsusilə çox sevər və uzun qış gecələrində bu şairlərin əsərlərini oxuyub, oğluna izah edərdi. Sidqi uşaqlıq və gənclik illərini Buzovnada keçirib. 1903-cü ildə 17 yaşında ikən atası onu Bakıda varlı bir tacirin dükanına şagird verir. Qoca müəllimin məqsədi oğlunu ticarətə alışdırmaq idi. Lakin atanın xəbəri yox idi ki, onun öz oğluna təlim etdiyi kitablar, elm, şeir və sənət onun mənəviyyatını tamamilə başqa bir istiqamətə yönəldib. Onun fikri-zikri təhsilini davam etdirmək idi. Buna görə də onu "ipə-sapa yatmayan şagird" adlandırırdılar. Sidqi vaxtında dükana gəlməz, günlərinin çoxunu elm sahəsində özündən qüvvətli olan gənc ziyalı yoldaşları ilə birlikdə keçirərdi. Sidqinin gənclik yoldaşlarının çoxu maarifpərvər və inqilabçı gənclər idi.
1904-cü ildə Sidqinin atası ölür. Sidqi dostlarının və yoldaşlarının təşviqi ilə atasından qalan ev şeylərini satıb Moskvaya oxumağa gedir. Moskvada Sidqi qohumlarının köməyilə təhsilini davam etdirə biləcəyinə ümid edirdi. Lakin bu ümid boşa çıxır. Sidqi Moskvada qala bilməyib Bakıya qayıdır.
O, 1906-cı ildə birinci dəfə Azərbaycan səhnəsində böyük tragik Ərəblinskini Axundzadənin “Vəziri Xani Lənkəran” komediyasında Teymur Ağa rolunda görür. Bu andan Sidqinin gələcək taleyi həll olunur. Sidqi sanki çoxdan axtardığı bir fəaliyyət sahəsini tapır. Onda hələ uşaqlıqdan aktyor sənətinə böyük həvəs var idi. Ərəblinski ilə dostlaşan Sidqi Ruhulla səhnəyə olan həvəsini ona bildirir. O, Sidqinin səsində, qamətində, mimikasında, jestlərində böyük gələcəyi olan aktyoru əvvəlcədən görə bilir və Sidqini səhnəyə cəlb edir.
1906-cı ildə Sidqi birinci dəfə Vəzirovun "Adı var, özü yox" komediyasında Telli rolunda səhnəyə çıxır. O vaxt milli teatr səhnəsində Azərbaycan qızları olmadığından qadın rollarını kişilər ifa edirdilər.
Sidqi Bakının müxtəlif fəhlə rayonlarında çıxış edir, arabir şəhərdə də tamaşa verirdi. Sidqinin hələ ilk kiçik rolları onun fövqəladə bir istedada malik olduğunu aydın göstərirdi. Xüsusilə Ərəblinski Sidqinin istedadına çox böyük qiymət verirdi. Ərəblinski Haqverdiyevin "Dağılan tifaq" faciəsinin bir əlyazmasını Sidqiyə bağışlayıb üzərində yazmışdır: "Şagirdim Sidqi Ruhullaya".
1908-ci ildə Bakıda "Morskoe Sobranie" zalında Nəcəf bəy Vəzirovun "Müsibəti Fəxrəddin" faciəsi tamaşaya qoyulur. Burada Rüstəm bəy rolu Sidqiyə tapşırılır. Bu rolda Sidqi öz ifasının təbiiliyi, rolu dərindən hiss edib yaşaması ilə diqqəti cəlb edir. Bu tamaşadan sonra Sidqi hər şeyi buraxıb peşəkar aktyor olmağı qərara alır. Ərəblinski ilə birlikdə bir neçə ay İrəvan, Naxçıvan, Tiflis, Batumi və Vladiqafqazı gəzib tamaşalar verir. Bir neçə il sonra Sidqi Ruhulla yenə səyyar aktyor kimi İrana gedir. Sidqini bu qastrola göndərən və həvəsləndirən Ərəblinski idi.
50 illik səhnə fəaliyyəti dövründə Sidqi Ruhulla həmişə zəngin həyat təcrübəsi, müşahidə, bilik, məharət və bacarıq, gərgin əmək tələb edən 300-ə yaxın müxtəlif surətlər silsiləsi yaradıb. O, Azərbaycan yazıçılarından Cəfər Cabbarlı, Səməd Vurğun, Abdulla Şaiq, Mirzə İbrahimov, Məmməd Səid Ordubadi, Sabit Rəhman, Süleyman Rüstəm, Rəsul Rza, İlyas Əfəndiyevlə yanaşı rus klassiklərinin, qərb dramaturqlarının da əsərlərində müxtəlif rollar ifa edib.
Sidqinin səhnə fəaliyyəti ilə yanaşı, öz sənəti ilə əlaqədar olan ictimai fəaliyyətini də qeyd etmək lazımdır. Aktyor və aktrisaların yeni nəslinin tərbiyəsində, başqa görkəmli səhnə ustaları kimi, Sidqinin də müəyyən xidməti olub. Onun arxivində əksəriyyəti gənclər tərəfindən yazılmış yüzdən artıq məktub var ki, bu məktub və şeirlərin çoxunda Azərbaycan teatrının yeni qüvvələri onlara xüsusi qayğı göstərdiyi üçün öz təşəkkürlərini bildirirlər.
1931-ci ildə Sidqi Ruhulla Azərbaycan SSR-nin Əməkdar artisti, 1938-ci ildə Azərbaycan SSR Xalq artisti, 1949-cu ildə SSRİ Xalq artisti adını alıb.
Sidqi Ruhulla 1959-cu ildə 73 yaşında vəfat edib.
- 15:44 Azərbaycanın mədəniyyət naziri Serbiyanın mədəniyyət naziri ilə görüşüb
- 15:01 Yazıçı Vaqif Sultanlı haqqında “Dənizlə sahil arasında” kitabı çap olunub
- 11:57 Azərbaycan rəngkarlıq məktəbinin görkəmli nümayəndəsi-Nadir Əbdürrəhmanov
- 11:55 “Heydər Əliyev: siyasi hakimiyyətin 55 illik yubileyi” adlı videoçarx hazırlanıb
- 11:08 Milli Teatr yeni mövsümdə dörd yeni tamaşa ilə çıxış edəcək
- 10:51 Dünya opera tarixində parlaq iz qoyan, ilklərə imza atmış qadın bəstəkarımız
- 10:48 Bu gün Xalq yazıçısı İsmayıl Şıxlının anım günüdür
- 09:16 Bu gün Əməkdar artist Əliheydər Ələkbərovun anadan olmasının 109-cu ili tamam olur
- 09:14 Beynəlxalq müsabiqələr laureatı Surə Rüfətin “Ay ışığım” adlı solo konserti keçirilib
- 09:11 Eldar Hüseynovun “Ruhumun çağırışları” kitabının təqdimatı olub
- 18:04 “Yağışı sevməyən uşaq” adlı tamaşa nümayiş olunub
- 15:57 Milli Qəhrəman Albert Aqarunovun şərəfinə ucaldılmış heykəlin üzərində bərpa-təmizləmə işləri aparılıb
- 15:23 Heydər Əliyev Sarayında Tofiq Quliyevin əsərlərindən ibarət konsert proqramı təqdim olunacaq
- 14:26 İçərişəhərdə “Şirvanşahların səsi” konsert proqramı təqdim olunub
- 14:12 Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Qırğızıstanın Azərbaycana yeni təyin olunmuş səfiri ilə görüşüb
- 14:10 Səudiyyə Ərəbistanı ilə Azərbaycan arasında nəşriyyat və tərcümə üzrə əməkdaşlıq məsələləri müzakirə edilib
- 11:26 Kitabxanada “Yaradıcı oxucularımız” lahiyəsi davam edir
- 11:00 UNESCO Ümumdünya İrs Komitəsinin 46-cı sessiyası çərçivəsində bir sıra görüşlər keçirilib
- 09:23 Bakıda Mıkola Miroşnıçenko və Abbas Abdullaya həsr olunmuş ədəbi-bədii axşam keçiriləcək
- 09:21 Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi və Azərbaycan Respublikasının Əqli Mülkiyyət Agentliyinin birgə məlumatı
- 16:50 Mədəniyyət üzrə Elmi-Metodiki və İxtisasartırma Mərkəzi son 3 ayda uğurlu layihələrə imza atıb
- 16:10 Mədəniyyət naziri Adil Kərimli tərəfindən Gədəbəydə keçiriləcək vətəndaşların qəbulu tarixi müəyyən olub
- 15:45 Mədəniyyət və yaradıcı sənayelər üzrə xüsusi təqaüd proqramı həyata keçiriləcək
- 14:52 Türkiyədəki “Kültürel Azerbaycan” jurnalının xüsusi buraxılışı Füzuli irsinə həsr olunacaq
- 14:31 Bu gün Əməkdar artist Gülnar Salmanovanın anadan olmasının 68-ci ili tamam olur
- 12:33 Bu gün Əməkdar artist Tofiq Hüseynovun anadan olmasının 75-ci ili tamam olur
- 12:28 "Qonağımız var" layihəsi çərçivəsində Əməkdar artist Mətanət İsgəndərli konsert proqramı ilə çıxış edib
- 11:07 Qeyri-hökumət təşkilatları üçün mədəni və yaradıcı sənayelərin təşviqi üzrə qrant müsabiqəsi davam edir
- 10:45 “Heydər Əliyev və dövlət gənclər siyasəti” mövzusunda tədbir keçirilib
- 09:52 Bu gün Əməkdar incəsənət xadimi Oruc Qurbanovun anadan olmasının 75-ci ili tamam olur
- 09:47 Bakı Gənclər Mərkəzində əfsanəvi aktrisa Roza Cəlilova ilə görüş keçiriləcək
- 09:43 Heykəllərin cilalanması ilə bağlı reallaşdırılan layihə çərçivəsində tədbir təşkil olunub
- 17:28 Moskvada Azərbaycan Mədəniyyəti Günü keçirilib
- 15:27 Kitabxanada “Şahmat saatı” keçirilib
- 15:03 Cahangir Cahangirov adına Xor Gürcüstanda festivalda birinci yerə layiq görülüb
- 14:59 Azərbaycan caz sənətinin əfsanəsi Vaqif Mustafazadənin yeni lent yazısı tapılıb
- 11:56 Bu gün Xalq rəssamı Maral Rəhmanzadənin doğum günüdür
- 09:15 Azərbaycanlı pianoçu Marsiak caz festivalında iştirak edib
- 09:14 Mədəniyyət Nazirliyi Nyu Dehlidə keçirilən UNESCO-nun Ümumdünya İrs Komitəsinin 46 sessiyasında təmsil olunur
- 17:07 Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının XV konfransı keçirilib
- 15:59 F.K.Zakirova “Xalq artisti” fəxri adının verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
- 15:52 Gənclər Kitabxanasında Milli Mətbuat Günü ilə əlaqədar kitab sərgisi hazırlanıb
- 15:50 Xalq artisti Hacı İsmayılov Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının sədri seçilib
- 12:52 S.Ələsgərov adına 1 nömrəli Uşaq İncəsənət Məktəbinin növbəti uğuru
- 12:50 Milli Kitabxanada “22 İyul – Milli Mətbuat və Jurnalistika Günü” adlı kitab sərgisi açılıb
- 11:06 Həsən bəy Zərdabi adına mükafat təqdim olunub
- 11:04 Bu gün Xalq artisti Yusif Muxtarovun doğum günüdür
- 10:25 Musiqi, incəsənət, rəssamlıq, muğam, aşıq məktəb və mərkəzlərinə müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsabiqənin müsahibə mərhələsi keçiriləcək
- 09:33 22 iyul - Azərbaycanda Milli Mətbuat Günüdür
- 09:25 Əməkdar artist Fuad İbrahimov haqqında “Euronews” telekanalında süjet yayımlanıb
- 09:23 “Mədəniyyət paytaxtı” film-konsert layihəsinin təqdimatı keçirilib
- 09:20 Bakıda Özbəkistan Kino Günlərinin açılışı olub
- 17:31 Mədəniyyət paytaxtımızda növbəti Vaqif Poeziya Günləri başa çatıb
- 17:15 Milli Kitabxanada professor Ceyran Mahmudovaya həsr olunmuş kitab sərgisi açılıb
- 17:00 “Foto Kadr 2023” mükafatlandırma mərasimi keçirilib
- 12:44 Şuşada "Məhəmməd Füzuli. Zamanın fövqündə" mövzusunda konfrans keçirilib
- 12:15 Şuşada “Sözün repressiyası” sənədli filmi nümayiş olunub
- 11:53 Bu gün Xalq artisti Ağababa Bünyadzadənin anadan olmasından 109 il ötür
- 09:22 “Sözün Vətəni – Qarabağ”: Şuşada müasir poeziya saatı
- 09:15 Kukla Teatrı cari mövsümünü uğurla başa vurub