XƏBƏRLƏR
MƏLUMAT
Xalq qəhrəmanı - Babək (... - 838)
ÜMÜMİ XƏBƏRLƏR
01/07/2022 00:54

Xalq qəhrəmanı Babəkin doğum tarixini hələ də dəqiqləşdirmək mümkün olmayıb. Tarixçilər dolayı məlumatlara əsaslanaraq belə hesab edirlər ki, o, 798-800-cü illərin birində Bilalabadda dünyaya gəlib. Əsl adı Həsən olub. Atasının ölümündən sonra karvanlara qoşularaq Azərbaycanın hər tərəfini gəzib. Xürrəmi təlimi ilə tanışlığı Təbrizdə başlayıb.

Bilalabad yaxınlığındakı dağlarda yerləşən Bəzz qalasında Cavidan adlı varlı vilayət hakimi – xürrəmi  yaşayıb. O, bir dəfə qışda qalaya qayıdarkən qar fırtınasına düşüb. Məcbur olub Bilalabada dönüb. Həsənlə də bu zaman tanış olub. 16-17 yaşlı cavanın ağlına, fərasətinə heyran qalır və onu özü ilə Bəzz qalasına aparıb. Həsən az vaxtda hamının hörmətini qazanıb və məşhurlaşıb. Cavidan döyüşlərin birində öldürüldükdən sonra onun vəsiyyətinə əsasən xürrəmilərə başçılıq edən Həsən özünə Babək adı götürüb. Bu olmuşdu 816-cı ildə.

Yəqin bilirsiniz, tarixdə xürrəmilər üsyanı deyilən hadisələr yaşanıb. Bu üsyan Babək tərəfindən qaldırılıb. O, həmfikirləri və silahdaşları qarşısında ərəbləri qovmaq və ədaləti bərpa etmək vəzifəsi qoyub. Belə də oldu. Babəkin başçılığı ilə ərəblər öldürülür və ya ölkədən qovulurdu. Az sonra bütün Azərbaycan xürrəmilərin əlinə keçib. Üsyan şimaldan cənuba adlayıb. Bu da olub 819-cu ildə. Bəs sonra nələr baş verir? Ərəb xəlifəsi Babəkin üstünə bir-birinin ardınca say-seçmə qoşun göndərib. Hər dəfə də məğlub olub. Bu minvalla Babək xilafətə qarşı təxminən 17 il vuruşub. Döyüşlərdə 225 mindən çox ərəb əsgəri və sərkərdəsi öldürülüb. Yeni xəlifə Möhtəsim Babəkin üzərinə sərkərdə Afşinin başçılığı ilə daha böyük qoşun göndərib. 836-cı ildə Azərbaycana daxil olan Afşin  Bəzz qalasını mühasirəyə alıb. Qüvvələrin qeyri-bərəbər olduğu bu döyüşdə məğlubiyyətə uğrayan Babək qalanı tərk edib və özünü Bizansa yetirmək istəyib. Afşin onun ardınca hər yana dəstələr yollayıb. Təqiblər başlayıb.  Təəssüf ki, Babək bu təqiblərdən qaçıb qurtara bilmir. Köhnə tanışlarından olan Səhl ibn Sumbat adlı bir vilayət hakimi Babəki aldadaraq əsir alıb və Afşinə təhvil verib. Xəyanət qurbanı olan Babək 838-ci ildə edam olunur. O vaxtdan görün nə qədər vaxt keçir? Min ildən də çox  zaman ötməsinə baxmayaraq Babək və onun başçılıq etdiyi xürrəmilər üsyanı yaddan çıxmır. Bu hadisələr Azərbaycan tarixinin parlaq səhifələrindən biri kimi xalqın hafizəsində yaşayır.

Baxış sayı: 2482