XƏBƏRLƏR
MƏLUMAT
Azərbaycanın ilk qadın rəssamı-Reyhan Topçubaşova
ÜMÜMİ XƏBƏRLƏR
15/12/2022 00:21

Reyhan İbrahim qızı Topçubaşova 15 dekabr 1905-ci ildə Qubada anadan olub.

Reyhan xanım ilk təhsilini Hacı Zeynalabdin Tağıyevin Bakı Qızlar Məktəbində alıb. O, 1923-cü ilə kimi pedaqoji sahədə çalışmaqla yanaşı, konservatoriyanın (indiki Bakı Musiqi Akademiyası) fortepiano sinfində təhsil alıb. 1923-cü ildə həkim Mustafa bəy Topçubaşovla ailə həyatı qurur. Bu evlilikdən 1924-cü ildə İbrahim adlı oğlu doğulur. Oğlunun dünyaya gəlişi ilə bağlı olaraq, təhsilini tamamlaya bilməyib. 1927-ci ildə isə əkiz Zemfira və Elmira dünyaya gəlir.

Reyhan xanım 1933-cü ildə indiki Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbinin xüsusi istedadına görə birbaşa 3-cü kursuna daxil olur. O, burada 1935-ci ilə qədər təhsil alır. Elə həmin dövrdən də rəssamlıq sənətinə başlayır.

1931–1935-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Texnikumunda oxuyub. 1941–1945-ci illərdə Azərbaycan Rəssamlar İttifaqı İdarə Heyətinin sədr müavini olub.

1943-cü ildən Azərbaycan SSR-in əməkdar incəsənət xadimi idi.

Sənətkar 1941-1945-ci illərdə Azərbaycan Rəssamlar İttifaqı İdarə Heyətinin sədr müavini vəzifəsində çalışıb. O, 10 iyul 1943-cü ildə qadın rəssamlarından ilk “Əməkdar incəsənət xadimi” fəxri adına layiq görülüb.

Əsərləri 1936-cı ildən respublika sərgilərində nümayiş etdirilib.

Portret, məişət, mənzərə janrlarında işləyib, eləcə də süjetli komposiziyalar və natürmortlar çəkib. Mənzərələrində Abşeron təbiətinin təsviri əsas yer tutur. Mahnı və rəqs ansamblları üçün geyim eskizləri də hazırlayıb.

Onun “Köhnə Bakı küçəsi”, “Köhnə bazar”, “İlk təbliğatçı Mina xanım”, “İki sahil”, “Qoca zalım şahın hüzurunda”, “Qız qalası”, “Dəniz”, “Mərdəkanın görünüşü” adlı süjetli tabloları və “Balerina Qəmər Almaszadənin portreti”, “M.Ə.Sabirin portreti”, “Avtoportret” və “Nizami Gəncəvi” kimi portretləri var. Sənət əsərləri müxtəlif Bakı muzeylərinin kolleksiyasında saxlanılır.

Boyakarlığın portret ("M.Ə.Sabir", "Q.Almaszadə" və s.), məişət ("Köhnə bazar", "Toy", "Küçə" və s.) və mənzərə ("Qız qalası", "Dəniz", "Mərdəkanın görünüşü", "Gecə vaxtı dənizin mənzərəsi" və s.) janrlarında fəaliyyət göstərib, eləcə də süjetli kompozisiyalar və natürmortlar çəkib. Mahnı və rəqs ansamblları üçün geyim eskizləri də işləyib.

Reyhan xanım 8 mart 1938-ci ildə ilk dəfə Azərbaycan qadın rəssamlarının əsərlərindən ibarət sərgini təşkil edib.

Reyhan Topçubaşova 5 mart 1970-ci ildə Bakıda vəfat edib.

Baxış sayı: 623