Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinin yaradıcılarından olan, tənqidçi və ədəbiyyatşünas, akademik Məmməd Arif Dadaşzadə elmi fəaliyyətində, təhlillərində və qiymətləndirmələrində obyektivliyi, ədaləti, gerçəkliyi qoruyub saxlayıb. O, yarım əsrdən çox bir dövr ərzində Azərbaycan və dünya ədəbiyyatını araşdırıb ümumiləşdirərkən dövrü üçün müdriklik və müasirlik nümunəsi ola biləcək elmi düşüncə ilə təhlillər və müqayisələr aparıb. Alim konkret ədəbi şəxsiyyətlərə qiymət verərkən dövrün ədəbi və ictimai proseslərini nəzərə alıb. Akademik Məmməd Arif Dadaşzadə bir çox elmi-nəzəri kitab, dərslik, yüzlərlə məqalə yazmış, ömrünün təqribən 40 ilini dünya ədəbiyyatından tərcümələrə həsr etmişdir. O, sözün əsl mənasında, ədəbiyyatşünaslıq məktəbi, ədəbi tənqid və tənqidçilər məktəbi yaratmış şəxsiyyətlərdən biridir.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu fikirlər noyabrın 27-də Beynəlxalq Muğam Mərkəzində görkəmli ədəbiyyatşünas-alim, tərcüməçi, pedaqoq, nasir, ictimai xadim, Dövlət mükafatı laureatı, Əməkdar elm xadimi, akademik Məmməd Arif Dadaşzadənin anadan olmasının 120 illiyinə həsr olunmuş “Ədəbi üfüqlərdə” adlı bədii-musiqili gecədə səslənib.
Tədbirdən əvvəl jurnalistlərə açıqlama verən görkəmli alimin nəvəsi Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının professoru, Əməkdar incəsənət xadimi Zümrüd Dadaşzadə ədəbiyyatşünas alimin gənclərə diqqət və qayğısından danışıb. “Bu mənada mən onu həmişə görkəmli bəstəkarımız Qara Qarayevlə müqayisə edirəm. Çünki o da bir bəstəkar-pedaqoq kimi gələcək haqqında düşüncələrlə yaşayırdı. Bizim ailədəki mühit, ab-hava əsl həyat məktəbi, gələcəyə bir şəxsiyyət kimi yetişmək, formalaşmaq üçün yetərli idi. Biz kitablar, musiqi vallarının arasında böyüyürdük. Babamın elmi axtarışlarla zəngin ömür yolu, oxuduğu kitablar bizim də mənəvi dünyamızın formalaşmasına təsirsiz ötüşməmişdi. Babam bizim oxuduğumuz kitablarla ciddi maraqlanırdı və bu istiqamətdə öz tövsiyələrini verirdi. O, klassik ədəbiyyatı sevməklə yanaşı, yeni gənc yazıçılarımızı da tanımağımızı istəyirdi. Axı Məmməd Arif 60-cılar nəslinin tanınmasında bir tənqidçi kimi mühüm rol oynamışdı. Onun elmi irsi hər zaman öz aktuallığını qoruyub saxlayacaq, ədəbiyyatımızın inkişafı, tədqiqi naminə gördüyü işlər heç vaxt unudulmayacaq".
Gecəyə akademik Məmməd Arif Dadaşzadənin ömür yoluna nəzər salan videomaterialın nümayişi ilə başlanılıb.
Tədbirin ssenari müəllifi Əməkdar jurnalist, pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Qafar Əsgərzadə alimin ömür yoluna nəzər salıb, yaradıcılığından danışıb.
Azadə Əsgərzadənin aparıcılığı ilə davam edən mərasimdə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezident, akademik İsa Həbibbəyli, Milli Məclisin vitse-spikeri, akademik Rafael Hüseynov və başqaları çıxış edərək bildiriblər ki, dəyərli ziyalı, bütöv bir şəxsiyyət olan Məmməd Arif Azərbaycan ədəbiyyatının və ədəbi dilinin inkişafına çox böyük töhfələr verib. Məmməd Arif Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi tədqiqinin əsasını qoyan alimlərdəndir. Bədii söz tariximizin araşdırılması konsepsiyasının işlənib hazırlanmasında onun önəmli rolu vardır. O, ikicildlik "Müxtəsər Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi", üçcildlik "Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi", ikicildlik "Azərbaycan sovet ədəbiyyatı tarixi" kimi mühüm tədqiqatların müəlliflərindən və baş redaktorlarından biridir. Onun “Azərbaycan xalqının ədəbiyyatı" kitabı ingilis, fars, rus, bolqar dillərində, "Азербайджанская литература" monoqrafiyası Moskvada çap olunub.
Səlis, lakonik Azərbaycan ədəbi dilində yazdığı dərsliklər, monoqrafiyalar, ədəbi-bədii əsərlər gənc nəslin formalaşmasına, bu tərzdə danışmasına, ritorikasına böyük təsir göstərib. O, elmdə konyukturanı sevməzdi. Daim gənc kadrlara kömək edər, diqqət və qayğı göstərərdi. Kim olursa olsun, hətta qohum, tanış olsun - elmdə piyadadırsa, onu yaxın buraxmazdı. Bu, onun ədalətli, vicdanlı olmasına dəlalət edirdi.
Çıxışlarda görkəmli alimin XX əsr Azərbaycan ədəbi tənqidinin və ədəbiyyatşünaslıq elminin inkişafında mühüm xidmətləri vurğulanıb. Məmməd Arif Dadaşzadənin Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun yaranmasında, təşəkkülündə, strukturunun və fəaliyyət istiqamətlərinin müəyyənləşdirilməsində xüsusi rolu olub.
Qeyd edilib ki, Məmməd Arif Dadaşzadə yenilikçi mövqeyi ilə Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında silinməz izlər qoyub. Onun XX əsr Azərbaycan dramaturgiyasının əsas yaradıcılarından biri olan Cəfər Cabbarlıya həsr olunmuş monoqrafiyası genişhəcmli elmi əsərlər sırasında xüsusi çəkiyə malikdir. Həmçinin akademik Məmməd Arif Dadaşzadənin “Səməd Vurğunun dramaturgiyası” adlı monoqrafiyası Xalq şairinin yaradıcılığının monoqrafik miqyasda öyrənilməsində etibarlı elmi bələdçidir.
Diqqətə çatdırılıb ki, Məmməd Arif Dadaşzadə 1938-ci ildən Ədəbiyyat İnstitutunda fəaliyyətə başlayıb, həmin ildən şöbə müdiri, 1939-cu ilin yanvar-sentyabr aylarında direktor müavini vəzifələrində işləyib, iki dəfə bu elm ocağının direktoru seçilib. O, 1960-cı ildən ömrünün sonunadək Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti kimi fəaliyyət göstərib.
Ədəbi fəaliyyətə 1923-cü ildə “Molla Nəsrəddin” məcmuəsi səhifələrində çıxan “Bədgümanam”, “Mərsiyə xəbərləri” felyetonları ilə başlayıb. 1920-1930-cu illərdə mətbuatda şeir və hekayələrlə çıxış edib. Ədibin “Yurdsuz cocuqlar”, “Son bahar təranələri”, “Brodskinin boyaları”, “Təyyarə və mən”, “İki nəşədən biri”, “Həvəs” şeirləri, “Son izdivac”, “Arakəsmə”, “Mal həkimi”, “Tar çalınır” hekayələri müxtəlif qəzet və jurnallarda işıq üzü görüb və maraqla qarşılanıb.
Bədii yaradıcılıqla yanaşı, müntəzəm olaraq Məmməd Arif dünya klassiklərinin əsərlərindən bədii tərcümələr edib. Azərbaycan oxucuları rus ədəbiyyatının korifeylərindən L.Tolstoyun "Hərb və sülh", N.Ostrovskinin "Polad necə bərkidi", M.Qorkinin "Dankonun ürəyi", "Makar Çudra", dünya ədəbiyyatından M.Servantesin "Don Kixot" və s. kimi bədii əsərlərini Məmməd Arifin tərcüməsində oxuyur.
Gecədə çıxış edən natiqlər alimin ömür yoluna və elmi yaradıcılığına geniş nəzər salıb, onun Azərbaycan ədəbiyyatşünaslıq elminin inkişafına verdiyi töhfələri bir daha diqqətə çatdırıblar. Yubiley tədbirində, həmçinin bədii-musiqili proqram təqdim olunub.
Tədbir boyunca gecəni Əməkdar incəsənət xadimi Gülarə Əliyeva adına "Dan ulduzu" instrumental ansamblı müşayiət edib. Ansamblın bədii rəhbəri Əməkdar artist Tariyel Abbasovdur.
Sonda görkəmli alimin nəvələri Zümrüd və Aqşin Dadaşzadələr babalarının xatirəsinə göstərilən diqqətə görə tədbirin təşkilatçılarına və iştirakçılara təşəkkürlərini bildiriblər.
- 16:15 Bu gün Əməkdar incəsənət xadimi Sadıq Şərifzadənin anadan olmasının 112-ci ili tamam olur
- 15:29 Şuşa Teatrında “Əlibaba və qırx quldur” tamaşası nümayiş olunacaq
- 15:28 Azərbaycanın tanınmış şairinin kitabı ingilis dilində nəşr olunub
- 14:15 “Memarlıq keramikasının bərpası. Texnologiyalar. Nümunələr.” adlı mühazirə keçirilib
- 11:59 Romantik və realist aktyor məktəbinin estetik prinsiplərini yaşadan sənətkar
- 09:52 “Gənclər Paytaxtı” Şuşada təşkil olunan “G-HUB” sammitində islam ölkələrində oyun sənayesinin imkanları müzakirə olunub
- 09:38 Bu gün Beynəlxalq Könüllülər Günüdür!
- 09:23 “Bakı” Müəllif Mahnıları Klubu 50 illik yubileyini qeyd edəcək
- 09:19 Azərbaycan Yazıçılar Birliyində görkəmli yazıçı İsmayıl Qarayevin yaradıcılığına həsr olunmuş tədbir keçirilib
- 19:27 Beynəlxalq Əlillər Günü ilə əlaqədar Şağan Reabilitasiya Pansionatına ziyarət təşkil edilib
- 17:21 Azərbaycan-Yəmən mədəni əlaqələri müzakirə olunub
- 16:46 21-ci Ankara Kitab Sərgisi çərçivəsində Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun nəşrləri təqdim olunub
- 15:50 Azərbaycan Mərakeşdə beynəlxalq tədbirdə təmsil olunub
- 15:23 “Füzulinin yaradıcılığı işığında” adlı tədbir keçirilib
- 14:49 Mədəniyyət naziri Adil Kərimli TİKA-nın başqanı ilə görüşüb
- 12:28 İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının (İƏT) “Gənclər Paytaxtı” Şuşa şəhərində yaradıcılıq marafonunun qalibləri açıqlanıb
- 11:35 Yasamal rayon Heydər Əliyev Mərkəzinə ekskursiya təşkil olunub
- 11:30 “Ulduz” jurnalının xüsusi nömrəsi Məhəmməd Füzulinin 530 illiyinə həsr olunub
- 11:06 “Mədəniyyət incisi” layihəsi çərçivəsində estrada müğənnisi Xatun Əliyeva ilə görüş keçirilib
- 09:27 “Azərbaycan Atabəyləri” bədii-sənədli filminin qala-premyerası olub
- 09:25 Azərbaycanın daha bir mədəni elementi UNESCO Siyahısına daxil edildi
- 17:28 İbrahim Əbilov adına Mədəniyyət Mərkəzində “Biz birlikdə güclüyük” adlı tədbir keçirilib
- 16:54 Musiqili Teatrda “Əliqulu bu gün evlənir” komediyasının premyerası olacaq
- 15:43 KOHA Avtomatlaşdırılmış Kitabxana-İdarəetmə Sisteminin tətbiqi təkmilləşdirilir
- 15:35 Şəhid və qazi musiqiçilərə həsr olunmuş kitab - “Nəğmə də bir silahdır”
- 14:30 Bakıda “Resurslar və mədəniyyət. Arxeologiyadan yeni texnologiyaya” mövzusunda beynəlxalq konfrans keçirilib
- 11:25 3 dekabr-Beynəlxalq Əlillər Günüdür
- 11:10 “Məktəb psixoloqları ilə uşaqların məişət zorakılığından müdafiəsi” mövzusunda dəyirmi masa keçirilib
- 11:05 Milli Kitabxanada Beynəlxalq Əlillər Günü münasibətilə kitab sərgisi açılıb
- 11:04 Gənclər Kitabxanasında Beynəlxalq Əlillər Günü ilə əlaqədar silsilə materiallar hazırlanıb
- 10:59 İslam ölkələrinin gəncləri arasında “Şuşa Yaradıcılıq Marafonu” keçirilir
- 10:53 CulTech İnkubasiya proqramına qəbul davam edir!
- 09:36 Qahirə ənənəvi beynəlxalq kitab sərgisinə ev sahibliyinə hazırlaşır
- 17:34 Mədəniyyət naziri Adil Kərimli Kürdəmirdə vətəndaşları qəbul edəcək
- 16:39 Yazıçı-publisist Əlisəfa Azayev ilə görüş keçirilib
- 16:11 3 dekabr-Beynəlxalq Əlillər Günü ilə əlaqədar tədbir keçirilib
- 12:41 Orqan musiqisini sevənlər üçün iki konsert proqramı təqdim olunacaq
- 10:03 Yasamal rayon Heydər Əliyev Mərkəzinə ekskursiya təşkil edilib
- 09:33 Ankarada dahi Füzulinin yaradıcılığına həsr olunmuş tədbir keçirilib
- 09:30 IV Şəki Beynəlxalq Teatr Festivalının rəsmi açılış mərasimi olub
- 09:26 Mədəniyyət naziri Adil Kərimli Xırdalan şəhərində vətəndaşları qəbul edib
- 17:00 Uralskda Azərbaycan Mədəniyyət Günləri keçirilib
- 15:30 Görkəmli şair İlyas Tapdığın 90 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçirilib
- 15:22 Türkiyə Milli Kitabxanasındakı Azərbaycan fondu yeni nəşrlərlə zənginləşdirilib
- 14:21 Şair İlyas Tapdığın 90 illiyi münasibətilə elektron məlumat bazası hazırlanıb
- 12:38 Xalq rəssamı Rafiq Nəsirov vəfat edib
- 09:58 Berlində Azərbaycan caz musiqisi təqdim olunub
- 09:45 Ankarada “Şirvanşahların minilliyi” kitabının təqdimatı olub
- 09:33 Bu gün Xalq rəssamı Tahir Salahovun anadan olmasının 96 ili tamam olur
- 09:12 Azərbaycan Mərakeşdə beynəlxalq film festivalında iştirak edəcək
- 09:11 Misirdə “Şuşa – Qafqazın mədəniyyət beşiyi” kitabı nəşr olunub
- 17:39 “Biz sizdən öyrənirik qəhrəmanlığı” adlı tədbir keçirilib
- 17:35 Yerli klassik animasiya filmləri nümayiş olunub
- 15:46 Kitabxana Ümumdünya QİÇS-lə Mübarizə Günü ilə əlaqədar maarifləndirici söhbət keçirib
- 15:39 “Uzaq sahillərdə” bədii filmi Sloveniyada nümayiş olunub
- 14:07 Xalq yazıçısı Elçinin yeni çoxcildliyinin II və III cildləri çapdan çıxıb
- 14:06 “Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan torpağıdır” elektron məlumat bazası hazırlanıb
- 12:07 Bəstəkar Sevda İbrahimovanın 85 illiyi ilə bağlı ənənəvi kitab sərgisi açılıb
- 10:02 "Tanış səslər" adlı yeni layihəyə start verilib
- 09:53 Adil Kərimlinin X Qlobal Forumda “Dini məkanların mühafizəsi: çoxtərəfli yanaşma” adlı qlobal konfransda məruzəsi dinlənilib