XƏBƏRLƏR
MƏLUMAT
“...Tikdim ki, izim qala” - Əməkdar memar Tahir Abdullayev
ÜMÜMİ XƏBƏRLƏR
25/08/2021 01:35

Tahir Abdulla oğlu Abdullayev 25 avqust 1915-ci ildə Naxçıvan şəhərində anadan olub. Atası gənc yaşlarında vəfat edib, ailənin dörd övladı – iki qız və iki oğlan anaları Surə xanımın himayəsi ilə böyüyüblər.

Tahir Abdullayev 1933-cü ildə Nəriman Nərimanov adına Sənaye Texnikumunu, 1939-cu ildə isə Azərbaycan Sənaye İnstitutunu bitirərək memarlıq ixtisasına yiyələnir. Təyinatla Bakı Şəhər Soveti İcraiyyə Komitəsinin Memarlıq Planlaşdırma İdarəsinə göndərilir və 1941-ci ilə qədər burada çalışır.

1940-cı ildən SSRİ Memarlar İttifaqına üzv olan Tahir Abdullayev 1941-1944-cü illərdə müxtəlif tikinti idarələrində baş mühəndis vəzifəsində fəaliyyət göstərir. 1944-1951-ci illərdə Şəki şəhərinin Baş memarı vəzifəsinə təyinat alır. 1946-cı ildə Böyük Vətən müharibəsində arxa cəbhədə göstərdiyi fədakarlığa görə "Qafqazın müdafiəçisi" medalı ilə təltif olunur.

1951-ci ildə isə Azərbaycan SSR Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə "Azərdövlətlayihə" Dövlət Baş Layihə İnstitutuna direktor təyin olunan Tahir Abdullayev 1992-ci ilə qədər - 41 il burada fəaliyyət göstərir.

Yüzlərlə yaşayış evi, ictimai bina və qurğuların layihə müəllifi olan Tahir Abdullayev, 1993-cü ildən ömrünün sonunadək "Bakıdövlətlayihə" institutunda əmək fəaliyyətini davam etdirib.

"Azərbaycan" mehmanxanasının binası, Sumqayıt şəhərinin Baş planı və bir sıra diğər layihələri ilə milli memarlığımızın inkişafına verdiyi töhfələrə görə Tahir Abdullayev iki dəfə SSRİ Nazirlər Soveti tərəfindən Dövlət mükafatına layiq görülüb, "Qırmızı Əmək bayrağı", "Şərəf nişanı" ordenləri ilə təltif olunub. 1964-cü ildə “Azərbaycan Respublikasının Əməkdar mühəndisi”, 1979-cu ildə “Azərbaycan Respublikasının Əməkdar memarı” fəxri adlarına layiq görülüb. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü idi.

Paytaxt Bakıdan başqa, respublikamızın bütün şəhərlərinin baş planları, Bakı Dövlət Universiteti, Milli Elmlər Akademiyası, müxtəlif institutlar, poliklinika və xəstəxanalar, məktəb və uşaq bağçaları, yaşayış və s. binaların yeni layihələri və bərpa planları bu institutda işlənib.

Tahir Abdullayev "Azərdövlətlayihə" İnstitutuna rəhbərlik etdiyi 41 illik əmək fəaliyyəti dövründə kadrların, xüsusilə, milli kadrların inkişafı, əsl mütəxəssis kimi yetişməsi üçün əlindən gələni əsirgəmir, onlara daim qayğı göstərib. Bu mühüm vəzifəni həyata keçirməkdən ötrü öz ətrafına təcrübəli memar və mühəndisləri toplayıb. Memarlardan Mikayıl Hüseynov, Rasim Əliyev, Tələt Xanlarov, Şəfiqə Zeynalova, Yusif Qədimov, Nəimə Axundova, mühəndislərdən Mədət Xələfov, Eldar Məmmədov, Xalid Nəcəfov, Azad Qocamanlı və başqaları ustad memarlar nəslinin ön sıralarında addımlayıblar.

Tahir Abdullayev yüksək təşkilatçılıq bacarığına malik idi. Sifarişlərin operativ və vaxtında yerinə yetirilməsi üçün Sumqayıt, Naxçıvan və Gəncə şəhərlərində institutun filiallarını yaradıb. Bu da regionlardakı obyektlərin layihə-smeta sənədlərinin hazırlanmasının sürətinə və keyfiyyətinə öz müsbət təsirini göstərib.

Baykal-Amur dəmiryol magistralının (BAM) tikintisi gedirdi. "Ulkan" qəsəbəsi dəmiryol vağzalı ilə birlikdə respublikamız tərəfindən müvəffəqiyyətlə inşa edilmişdi. Sonra ikinci bir stansiyanın - "Anqoya"nın da tikintisi bizim respublikaya həvalə olunub. "Anqoya"nın layihəsi Rusiyanın Novosibirsk şəhərinin "Sibqiprotrans" layihə institutunda işlənmiş və sifarişçi tərəfindən təsdiq edilmişdi. Respublikamızın qarşısında isə bu layihə əsasında stansiyanın yalnız tikintisinin aparılması məsələsi qoyulub. Ulu öndər Heydər Əliyev bu illərdə SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini vəzifəsində çalışıb və BAM-ın tikintisinə rəhbərlik birbaşa ona həvalə edilib. Azərbaycan KP MK-nın göstərişi ilə "Anqoya" stansiyasının vağzalı və qəsəbənin ictimai-ticarət mərkəzi Azərbaycan klassik milli memarlığı üslubunda yenidən layihələndirilib inşa edilib. Tikinti çox yüksək keyfiyyətlə həyata keçirilib. 2008-ci il iyulun 29-da "Anqoya" stansiyasına ulu öndər Heydər Əliyevin adı verilib.

Tahir Abdullayevin layihələri ilə paytaxtımızda və bölgələrimizdə tikilən sosial-mədəni obyektlər, inzibati binalar, məktəb və xəstəxana kompleksləri bu gün də xalqımıza xidmət edir. Heydər Əliyev adına İdman Sarayı, Milli Məclis, Milli Arxiv və Milli Dram Teatrının binaları, çoxsaylı yaşayış evləri Tahir Abdullayevin yadigarları kimi ona əbədi yaşamaq haqqı qazandırıb...

Tahir Abdullayev 5 yanvar 2004-cü ildə Bakıda vəfat edib.

Baxış sayı: 179