Pəriqala-Zaqatala rayonunun Yuxarı Çardaxlar kəndində yerləşən qədim qaladır. İlkin görünüşü saxlanaraq dövrümüzə qədər gəlib çata bilib.

Tarixən bir çox xalqlar yadellilərin hücumundan qorunmaq üçün yaşadıqları ərazinin ətrafına sədd çəkiblər. Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində də müdafiə məqsədilə tikilən sədlərə-istehkam qalalarına və ya onların qalıqlarına rast gəlmək olar. Dağ və ya qaya zirvələrində yerləşən bu qalalar düşməni uzaqdan görə bilmək üçün inşa edilib. Şəhərə gələn yolları nəzarətdə saxlamaq və düşmən həmlələrini dəf etmək üçün qala divarları üzərində bürclər tikilib. Qalanın giriş qapıları daim keşikçilər tərəfindən qorunub.

Azərbaycanda yalnız dağlıq ərazilərdə deyil, həm də dənizə yaxın yerlərdə tikilən qalalar var. Belə qalalara misal olaraq 12-14-cü əsrlərdə Abşeronun kəndlərində tikilən Mərdəkan qalasını, Nardaran qalasını,Şağan qalasını,16-cı əsrə aid Ramana qalasını göstərmək olar.

Bu qalalar Xəzər dənizi tərəfdən hücumların qarşısını almaq üçün tikilib. Vaxtilə Bakı yaxınlığında Bayıl qalası da mövcud olub. Lakin dəniz səviyyəsinin qalxması ilə əlaqədar bu qala suyun altında qalıb.Əsrlər boyu bir çox yadelli basqınlarına sinə gərən qalalar tariximizin gözəl yadigarları, qeyrət, namus, azadlıq, əbədiyyət rəmzidir. Zaqatala rayonunun Yuxarı Çardaqlar kəndinin yaxınlığında yerləşən Pəri qalası Azərbaycanın qeyri-adi qalalarından biridir.Pəri qalası strateji baxımdan çox mükəmməl yerdə tikilib. Qalanın dəqiq tikilmə tarixi bəlli deyil. Ancaq tikilmə üslubuna görə tədqiqatçılar qalanın Qafqaz Albaniyası dövründə inşa edildiyini güman edirlər. "Qala"dedikdə ilk olaraq təsəvvürümüzdə dörd tərəfdən qala divarları ilə əhatə olunan qəsr canlanır.

Lakin Pəri qalası tamam başqa memarlıq üslubuna malikdir. Bu qalanı eramızın 4-cü əsrində qaya daşlarını çaparaq tikiblər. Bu qalanın təyinatı haqqında müxtəlif mülahizələr var. Qala elə bir mövqedə yerləşib ki, əraziyə gələn bütün yollar qaladan aydın görünür. Ehtimal olunur ki, düşmən ordusunun yaxınlaşdığını görən gözətçilər dərhal elin gəlin və qızlarını, uşaqları bu qalaya qaldırar, düşmən getmədən aşağı endirməzdilər. Əfsanəyə görə qalanın adı da elə bununla bağlı olub. Elin pərilərini,qızlarını qoruyan qala.  Pəri qalası Pəri qala ilə əlaqədar bir çox əfsanələr var.

Başqa əfsanədə isə qeyd olunur ki, Teymurləng 14-cü əsrin axırlarında bu əraziyə hücum edəndə ona qalanın alınmaz olması haqqında məlumat veriblər. Qalaya isə Pəri adlı qızın başçılıq etdiyi bildirilib. Bu zaman Teymurləng qalanın hücumuna şəxsən özünün rəhbərlik edəcəyini və həmin qadını da özünün xanımı edəcəyini elan edib. Qalaya hücum zamanı Pəri ələ keçəcəyini gördükdə özünü qayadan atıb.

Elə o zamandan da qala Pəri qala adı ilə tanınır.Müasir dövrdə də Pəri qalası yerli əhalinin ən çox fəxr etdiyi tarixi abidədir.Bu qalanın təyinatı haqqında müxtəlif mülahizələr də var.