Azərbaycan rəssamları təkcə muzeylərin divarlarını deyil, həm də ictimai məkanları bəzəyən görkəmli sənət əsərlərinin yaradılmasında əsas rol oynayıblar. Onların əsərləri - istər mozaika, istər heykəltəraşlıq, istərsə də monumental pannolar ölkənin mədəni irsinin ayrılmaz hissəsinə çevrilib, yüksək məharət və bədii dünyagörüşünün nümunəsi olub.
Azərbaycanın Əməkdar rəssamı Arif Məlikağa oğlu Ağamalov rəsm əsərləri yaratmaqla yanaşı, həm də bir neçə onilliklər ərzində Bakı şəhərini bəzəyən monumental tətbiqi sənət nümunələrinin müəllifidir. O, yaradıcılıq fəaliyyətinə ötən əsrin 50-ci illərinin sonunda başlayıb və 90-cı illərədək fəaliyyətini davam etdirib.
Arif Ağamalov 1928-ci il mayın 30-da dünyaya gəlib, Bakıda Əzim Əzimzadə adına Rəssamlıq Məktəbini bitirib, sonra Moskva Tətbiqi və Dekorativ Sənət İnstitutunda, eləcə də Lvov Rəssamlıq İnstitutunda təhsil alıb. Onun əsərləri Azərbaycanda bir çox möhtəşəm bina və obyektləri bəzəyib. A.Ağamalovun əsas işlərinə metronun “Neftçilər” stansiyasındakı mozaika pannoları, o cümlədən interyerinin yaradılmasında şəxsən iştirak etdiyi keçmiş “Abşeron” mehmanxanasının fasadındakı mozaika frizləri daxildir. Onun istedadı mehmanxananın kafesində caz mövzularına həsr olunmuş heykəltəraşlıq şamotu relyeflərində də özünü büruzə verirdi.
Onun digər sevimli yaradıcılıq materialı Opera Studiyasının fasadında relyef kompozisiyalarında istifadə edilən mis idi (hazırda Üzeyir Hacıbəyli Konservatoriyasının fasadını bəzəyir). Onun sqraffito texnikasından istifadə etdiyi əsərləri Dənizkənarı parkdakı Uşaq Teatrını bəzəyirdi. Rəssam 32 yaşında 15 ildən çox rəhbərlik etdiyi Azərbaycan İncəsənət Fondunun direktoru oldu.
Sonra 10 il Fondun baş rəssamı və Bakının baş rəssamı vəzifələrində çalışıb.
2006-cı ildə dünyasını dəyişən Arif Ağamalov özündən sonra zəngin miras qoyub. Ailəsinin yaradıcılıq ənənəsini davam etdirən oğulları Eldar və Məlik də məşhur sənətkar olublar.
Sovet İttifaqında təkcə binaların tikintisinə deyil, həm də onların xarici və daxili dizaynına diqqət yetirilirdi. Mədəniyyət evləri, şahmat məktəbləri və bir çox başqa ictimai binalar mahir ustalarının əl işi ilə yaradılmış nadir əsərlərlə bəzədilirdi. Bu dekorativ elementlər nəinki utilitar funksiyaları yerinə yetirirdi, həm də ölkənin şəhərlərinin görkəmini formalaşdıran ümumi mədəni irsin bir hissəsi idi.
Ağamalovun diqqətəlayiq işlərindən biri Salyandakı Şahmat məktəbində quraşdırılmış dəbdəbəli çilçıraqdır. Bu möhtəşəm əsər nəinki işıq saçır, həm də əsl sənət nümunəsi kimi rəssamın istedad və məharətini əks etdirir.
Bu çilçıraq bir çox detalları olan mürəkkəb dizayndır. Çilçıraq strukturun yuxarı və aşağı hissələrində yerləşən şüşə və mis top şəklində dekorativ elementlərlə bəzədilib. Onun əsas hissəsi şahmat fiqurları şəklində əlavələrlə seçilir ki, bu da çilçırağa xüsusi, unikal görünüş verir. Kristal və şüşə əlavələr isə işıq fonunda parıltı və zəriflik əlavə edir.
Çilçırağın altından asılan uzun kulonlar kompozisiyanı tamamlayaraq, yüngül və havalı effekt yaradır. Bu elementlər ona əlavə əzəmət bəxş edir. Təsirli ölçüdə olan çilçıraq (4x1,7 metr) təfərrüata böyük diqqət yetirilməklə yaradılan əl işi nümunəsidir.
Çilçırağın bütün detalları mükəmməl görünür və Şahmat Məktəbinin interyerinə ahəngdar şəkildə uyğun gəlir. Onun ehtiva etdiyi müxtəlif materiallar və formalar diqqəti cəlb edən və insana zövq verən unikal vizual effekt yaradır. Dekorativ topların, şahmat fiqurlarının və büllur əlavələrin birləşməsi çilçırağa müstəsna bədii dəyər verir. Bu daxili element binanın mərkəzi və ən dəbdəbəli hissəsidir.
Çilçırağın asıldığı tavan da diqqətəlayiqdir. O, gözəlliyi və incəliyi vurğulayan mürəkkəb naxışlar və dekorativ elementlərlə bəzədilib. Tavanın mərkəzində simmetrik naxışlarla əhatə olunmuş yuvarlaq bir rozetka var ki, bu da öz növbəsində otağın ümumi dizaynı ilə ahəngdar şəkildə birləşir. Maraqlı fakt ondan ibarətdir ki, onun quraşdırılması ciddi zəhmət tələb edirdi – ustalar krandan istifadə edərək kütləvi konstruksiyanı qaldırmaq və bərkitmək üçün binanın damını sökməli, sonra isə yenidən yığmalı idilər. Bu yanaşma çilçırağın yaradılmasında və quraşdırılmasında əməyi olanların yüksək məsuliyyət və məharətindən xəbər verir.
Arif Ağamalovun daha bir görkəmli əsəri Neftçaladakı Mədəniyyət evində yerləşir. Bunlar da əsl sənət əsəri olan iki möhtəşəm çilçıraqdır. Onlar təsirli ölçüləri və mürəkkəb çoxsəviyyəli dizaynı ilə seçilirlər, hər biri yüksək sənətkarlıqla hazırlanmış bir neçə hissədən ibarətdir.
Çilçıraqlar mürəkkəb və incə naxışlar yaradaraq detallı qabartma ilə bəzədilib. Bu naxışlar unikal vizual effekt yaradır. Çilçıraqların abajurları top formasına malikdir ki, bu da onlara xüsusi zəriflik və dəbdəbə bəxş edir. Çox yüksək səviyyəli dizayn işığın otaqda bərabər paylanmasını təmin edərək, onu daha parlaq və rahat edir.
Qeyd edək ki, lüstrlər yalnız işıq mənbəyi kimi xidmət etmir, həm də mühüm dekorativ elementə çevrilir. Müxtəlif elementlərin və qabartma üsullarının vəhdəti bu sənət əsərlərini funksional və estetik cəhətdən xoş edir.
Bu çilçıraqlar funksionallıq və bədii ifadə arasındakı harmoniyanı təcəssüm etdirir, tamaşaçılara təkcə işıq deyil, həm də vizual zövq verir. Onlar Neftçalanın mədəni irsinin tərkib hissəsini təşkil edən sənətkarlıq və yaradıcılığın parlaq nümunəsidir.
Bu nadir dekorativ şedevrlərin qorunması gələcək nəsillər üçün vacibdir. İnteryerin kiçik görünən bu elementi, digərləri kimi, sənət və sənətkarlığın gündəlik həyatın yaradılmasında mühüm rol oynadığı dövrlərin xatirəsini daşıyır. Məhz belə təfərrüatlar vasitəsilə biz keçmişimizin mədəni zənginliyini və müxtəlifliyini daha yaxşı anlaya və qiymətləndirə bilərik.
Bu çilçıraqlar sadəcə bəzək deyil, həm də keyfiyyət və gözəlliyin ictimai həyatın mühüm komponentləri olduğu bir dövrün simvoludur. Onlar mədəni ənənələrin qorunub saxlanmasının və bu cür şah əsərlərin yaradılmasında böyük əmək sərf etmiş sənətkarların zəhmətinə hörmət etməyin nə qədər vacib olduğunu bizə xatırladır.
- 17:34 Türk dünyasının gənc yazarlarının Bakı forumu keçiriləcək
- 17:16 Özbəkistan mətbuatında Azərbaycan-Özbəkistan əlaqələrinə həsr edilmiş məqalə dərc edilib
- 17:14 Məktəblilər üçün “İspan xalq nağılları” kitabı nəşr olunub
- 17:01 Musiqi Məktəbində Bilik Gününə həsr olunmuş tədbir keçirilib
- 16:51 “Zamana sığmayan ömür” kitabının təqdimatı keçirilib
- 15:28 Musiqili Teatr Brestdə uğurla çıxış edib
- 15:23 Görkəmli pianoçu, pedaqoq Elmira Səfərovanın məzarı ziyarət olunub
- 14:42 Nizami Günlərinin təntənəli bağlanış mərasimi keçirilib
- 14:39 KOHA Avtomatlaşdırılmış Kitabxana-İdarəetmə Sistemi ilə bağlı treninq keçirilib
- 11:31 Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi ilə Rusiya Dövlət Ermitajı arasında memorandum imzalanıb
- 11:25 Bu gün kinomuzun ilk qadın aktrisası İzzət Orucovanın doğum günüdür
- 10:45 Milli Kitabxanada Bilik Gününə həsr olunmuş kitab sərgisi açılıb
- 09:37 Azərbaycan MDB iştirakçısı Dövlətlərin Mədəni Əməkdaşlıq Şurasının iclasında təmsil olunub
- 09:31 Antalyada azərbaycanlı sənətçilərin təntənəli konsert proqramı keçirilib
- 09:23 Bu gün Əməkdar incəsənət xadimi Elmira Səfərovanın anadan olmasının 90 ili tamam olur
- 09:16 “Mir Cəlal “Nizami Gəncəvi Dünyası” kitabının təqdimatı olub
- 14:19 Sevilən müğənni Leyla Ramazanlı ilə görüş təşkil olunub
- 15:31 Adil Kərimli: Ölkəmizdə mədəni irs obyektlərinin hər biri dövlət tərəfindən qorunur
- 15:12 “Şuşa günləri” bu dəfə qardaş Xivə şəhərində
- 14:33 Azərbaycan Türkiyədə keçirilən Beynəlxalq Yörük Türkmən Festivalında təmsil olunur
- 13:04 “Baku Steel Art 2024” sərgisində 7 ölkədən rəssamlar iştirak edəcək
- 11:22 “Elmimizin gələcəyi gənclərin əlindədir” adlı dəyirmi masa keçirilib
- 10:56 Beynəlxalq Muğam Mərkəzi ilə Özbəkistanın iki ali təhsil müəssisəsi arasında birgə əməkdaşlıq memorandumu imzalanıb
- 10:04 Bu gün Əməkdar artist Əli Zülalovun doğum günüdür
- 09:21 Bu gün görkəmli bəstəkar Arif Məlikovun anadan olmasından 91 il ötür
- 17:16 COP 29 çərçivəsində Azərbaycan, BƏƏ və Braziliya Mədəniyyət Nazirlərinin görüşü keçirilib
- 16:21 “Şəhid qanı axmayan torpaqdan Vətən olmaz!” adlı tədbir keçirilib
- 15:49 Gəncədə Nizami Günləri layihəsinin açılış mərasimi keçirilib
- 14:49 Kitabxanada gənc rəssam Ləman Əkbərovanın fərdi rəsm sərgisi açılıb
- 14:20 Şuşa Teatrı yeni mövsümün açılışına hazırlaşır
- 12:27 Rejissor Vasif Babayev şəxsi videokamerasını Azərbaycan Dövlət Film Fondunun muzeyinə hədiyyə edib
- 11:12 Kitabxanada “Təbiətə valeh olanlar” layihəsi davam edir
- 10:27 Əməkdar incəsənət xadimi İlham Rəhimlinin 75 illiyi ilə əlaqədar sərgi təşkil edilib
- 09:52 Bu gün Azərbaycanın dövlət xadimi və yazıçısı Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin doğum günüdür
- 09:10 XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda nəşr edilən nadir kitablar nümayiş olunacaq
- 16:26 “Qurdoğlu” tarixi romanı işıq üzü görüb
- 13:54 “Ən müqəddəs pay kəlağay” kitabının təqdimatı keçirilib
- 11:37 Üzeyir Hacıbəyli XVI Beynəlxalq Musiqi Festivalı keçiriləcək
- 11:16 Beynəlxalq Muğam Mərkəzində kino və musiqi axşamı olub
- 10:51 “Mütaliə saatı” təşkil olunub
- 10:15 Azərbaycanlı alimin “Güney Azərbaycan etnokulturoloji dəyərlər diskursunda” adlı kitabı təqdim olunub
- 10:04 Bu gün Xalq artisti Muxtar Dadaşovun doğum günüdür
- 09:10 Azərbaycan “Voljskaya volna” kitab festivalında təmsil olunacaq
- 14:43 Azərbaycan Türkiyədə keçiriləcək III Beynəlxalq Antalya Yörük Türkmən Festivalında təmsil olunacaq
- 12:00 Niyazi adına 22 nömrəli Uşaq Musiqi Məktəbinin növbəti uğuru
- 10:34 Milli Kitabxanada professor İsrafil İsrafilovun 75 illiyi münasibətilə kitab sərgisi açılıb
- 09:27 Bülbülün Memorial Muzeyində Xalq artisti Mobil Əhmədovun xatirəsi anılıb
- 09:24 “Bayatı-Şiraz” Norveç səhnəsində səsləndirilib
- 16:30 Nəbi Xəzrinin 100 illik yubileyinin qeyd edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
- 16:29 Rəşad Məcidin 60 illiyinə həsr olunmuş kitab çap olunub
- 15:24 Azərbaycanlı rejissorun ekran əsəri Kazan Film Festivalında iştirak edir
- 14:55 “Naz-Nazı” muğam qrupu Gəncə Dövlət Filarmoniyasında çıxış edəcək
- 12:32 Bu gün Xalq artisti Habil Əliyevin anım günüdür
- 12:18 “Kitabxanaya kitab hədiyyə edirik” layihəsi uğurla davam edir
- 11:57 Azərbaycan yazıçısının kitabı Təbrizdə nəşr olunub
- 09:36 Venesiya Film Festivalında “Qızıl Şir” mükafatının qalibi məlum olub
- 09:31 Azərbaycan Milli Xalça Muzeyinin Şuşa filialı iki yeni sənətkarlıq nümunəsi ilə zənginləşib
- 09:17 Azərbaycan Haaqada 12-ci “Səfirliklər Festivalı”nda təmsil olunub
- 15:22 Azərbaycan Moskvada beynəlxalq festival çərçivəsində keçiriləcək konsertdə təmsil olunacaq
- 14:39 Vikipediyanın Türk dili bölməsində “Azərbaycan xalçası” səhifəsi istifadəyə verilib