
Azərbaycan rəssamları təkcə muzeylərin divarlarını deyil, həm də ictimai məkanları bəzəyən görkəmli sənət əsərlərinin yaradılmasında əsas rol oynayıblar. Onların əsərləri - istər mozaika, istər heykəltəraşlıq, istərsə də monumental pannolar ölkənin mədəni irsinin ayrılmaz hissəsinə çevrilib, yüksək məharət və bədii dünyagörüşünün nümunəsi olub.
Azərbaycanın Əməkdar rəssamı Arif Məlikağa oğlu Ağamalov rəsm əsərləri yaratmaqla yanaşı, həm də bir neçə onilliklər ərzində Bakı şəhərini bəzəyən monumental tətbiqi sənət nümunələrinin müəllifidir. O, yaradıcılıq fəaliyyətinə ötən əsrin 50-ci illərinin sonunda başlayıb və 90-cı illərədək fəaliyyətini davam etdirib.
Arif Ağamalov 1928-ci il mayın 30-da dünyaya gəlib, Bakıda Əzim Əzimzadə adına Rəssamlıq Məktəbini bitirib, sonra Moskva Tətbiqi və Dekorativ Sənət İnstitutunda, eləcə də Lvov Rəssamlıq İnstitutunda təhsil alıb. Onun əsərləri Azərbaycanda bir çox möhtəşəm bina və obyektləri bəzəyib. A.Ağamalovun əsas işlərinə metronun “Neftçilər” stansiyasındakı mozaika pannoları, o cümlədən interyerinin yaradılmasında şəxsən iştirak etdiyi keçmiş “Abşeron” mehmanxanasının fasadındakı mozaika frizləri daxildir. Onun istedadı mehmanxananın kafesində caz mövzularına həsr olunmuş heykəltəraşlıq şamotu relyeflərində də özünü büruzə verirdi.
Onun digər sevimli yaradıcılıq materialı Opera Studiyasının fasadında relyef kompozisiyalarında istifadə edilən mis idi (hazırda Üzeyir Hacıbəyli Konservatoriyasının fasadını bəzəyir). Onun sqraffito texnikasından istifadə etdiyi əsərləri Dənizkənarı parkdakı Uşaq Teatrını bəzəyirdi. Rəssam 32 yaşında 15 ildən çox rəhbərlik etdiyi Azərbaycan İncəsənət Fondunun direktoru oldu.
Sonra 10 il Fondun baş rəssamı və Bakının baş rəssamı vəzifələrində çalışıb.
2006-cı ildə dünyasını dəyişən Arif Ağamalov özündən sonra zəngin miras qoyub. Ailəsinin yaradıcılıq ənənəsini davam etdirən oğulları Eldar və Məlik də məşhur sənətkar olublar.
Sovet İttifaqında təkcə binaların tikintisinə deyil, həm də onların xarici və daxili dizaynına diqqət yetirilirdi. Mədəniyyət evləri, şahmat məktəbləri və bir çox başqa ictimai binalar mahir ustalarının əl işi ilə yaradılmış nadir əsərlərlə bəzədilirdi. Bu dekorativ elementlər nəinki utilitar funksiyaları yerinə yetirirdi, həm də ölkənin şəhərlərinin görkəmini formalaşdıran ümumi mədəni irsin bir hissəsi idi.
Ağamalovun diqqətəlayiq işlərindən biri Salyandakı Şahmat məktəbində quraşdırılmış dəbdəbəli çilçıraqdır. Bu möhtəşəm əsər nəinki işıq saçır, həm də əsl sənət nümunəsi kimi rəssamın istedad və məharətini əks etdirir.
Bu çilçıraq bir çox detalları olan mürəkkəb dizayndır. Çilçıraq strukturun yuxarı və aşağı hissələrində yerləşən şüşə və mis top şəklində dekorativ elementlərlə bəzədilib. Onun əsas hissəsi şahmat fiqurları şəklində əlavələrlə seçilir ki, bu da çilçırağa xüsusi, unikal görünüş verir. Kristal və şüşə əlavələr isə işıq fonunda parıltı və zəriflik əlavə edir.
Çilçırağın altından asılan uzun kulonlar kompozisiyanı tamamlayaraq, yüngül və havalı effekt yaradır. Bu elementlər ona əlavə əzəmət bəxş edir. Təsirli ölçüdə olan çilçıraq (4x1,7 metr) təfərrüata böyük diqqət yetirilməklə yaradılan əl işi nümunəsidir.
Çilçırağın bütün detalları mükəmməl görünür və Şahmat Məktəbinin interyerinə ahəngdar şəkildə uyğun gəlir. Onun ehtiva etdiyi müxtəlif materiallar və formalar diqqəti cəlb edən və insana zövq verən unikal vizual effekt yaradır. Dekorativ topların, şahmat fiqurlarının və büllur əlavələrin birləşməsi çilçırağa müstəsna bədii dəyər verir. Bu daxili element binanın mərkəzi və ən dəbdəbəli hissəsidir.
Çilçırağın asıldığı tavan da diqqətəlayiqdir. O, gözəlliyi və incəliyi vurğulayan mürəkkəb naxışlar və dekorativ elementlərlə bəzədilib. Tavanın mərkəzində simmetrik naxışlarla əhatə olunmuş yuvarlaq bir rozetka var ki, bu da öz növbəsində otağın ümumi dizaynı ilə ahəngdar şəkildə birləşir. Maraqlı fakt ondan ibarətdir ki, onun quraşdırılması ciddi zəhmət tələb edirdi – ustalar krandan istifadə edərək kütləvi konstruksiyanı qaldırmaq və bərkitmək üçün binanın damını sökməli, sonra isə yenidən yığmalı idilər. Bu yanaşma çilçırağın yaradılmasında və quraşdırılmasında əməyi olanların yüksək məsuliyyət və məharətindən xəbər verir.
Arif Ağamalovun daha bir görkəmli əsəri Neftçaladakı Mədəniyyət evində yerləşir. Bunlar da əsl sənət əsəri olan iki möhtəşəm çilçıraqdır. Onlar təsirli ölçüləri və mürəkkəb çoxsəviyyəli dizaynı ilə seçilirlər, hər biri yüksək sənətkarlıqla hazırlanmış bir neçə hissədən ibarətdir.
Çilçıraqlar mürəkkəb və incə naxışlar yaradaraq detallı qabartma ilə bəzədilib. Bu naxışlar unikal vizual effekt yaradır. Çilçıraqların abajurları top formasına malikdir ki, bu da onlara xüsusi zəriflik və dəbdəbə bəxş edir. Çox yüksək səviyyəli dizayn işığın otaqda bərabər paylanmasını təmin edərək, onu daha parlaq və rahat edir.
Qeyd edək ki, lüstrlər yalnız işıq mənbəyi kimi xidmət etmir, həm də mühüm dekorativ elementə çevrilir. Müxtəlif elementlərin və qabartma üsullarının vəhdəti bu sənət əsərlərini funksional və estetik cəhətdən xoş edir.
Bu çilçıraqlar funksionallıq və bədii ifadə arasındakı harmoniyanı təcəssüm etdirir, tamaşaçılara təkcə işıq deyil, həm də vizual zövq verir. Onlar Neftçalanın mədəni irsinin tərkib hissəsini təşkil edən sənətkarlıq və yaradıcılığın parlaq nümunəsidir.
Bu nadir dekorativ şedevrlərin qorunması gələcək nəsillər üçün vacibdir. İnteryerin kiçik görünən bu elementi, digərləri kimi, sənət və sənətkarlığın gündəlik həyatın yaradılmasında mühüm rol oynadığı dövrlərin xatirəsini daşıyır. Məhz belə təfərrüatlar vasitəsilə biz keçmişimizin mədəni zənginliyini və müxtəlifliyini daha yaxşı anlaya və qiymətləndirə bilərik.
Bu çilçıraqlar sadəcə bəzək deyil, həm də keyfiyyət və gözəlliyin ictimai həyatın mühüm komponentləri olduğu bir dövrün simvoludur. Onlar mədəni ənənələrin qorunub saxlanmasının və bu cür şah əsərlərin yaradılmasında böyük əmək sərf etmiş sənətkarların zəhmətinə hörmət etməyin nə qədər vacib olduğunu bizə xatırladır.




- 16:35 Azərbaycanlı opera sənətçisi Avropa səhnələrində
- 15:02 “Əhməd Cavadın həyatı və ədəbi fəaliyyətinin Gəncə dönəmi” kitabı türk dilində nəşr olunub
- 14:33 Əziz Mirəhmədova həsr olunan biblioqrafik icmal və virtual kitab sərgisi hazırlanıb
- 14:30 “Kapitan Şahid Həbibullayev” kitabı nəşr olunub
- 12:30 Bu gün Xalq artisti Elza İbrahimovanın anım günüdür
- 11:12 Milli Kitabxanada “Əməkdar elm xadimi Əziz Mirəhmədov – 105” adlı sərgi açılıb
- 10:21 Fikrət Əmirovun “Min bir gecə” baleti ilk dəfə Oman səhnəsində nümayiş olunub
- 09:56 Bu gün Xalq artisti Möhsün Sənaninin anım günüdür
- 09:26 “Sehrbazlar dərəsi” tamaşasının premyerası olacaq
- 17:21 Azərbaycan Vətən müharibəsində Şanlı Qələbəsinin 5-ci ildönümünə həsr olunmuş Milli Bəstəkarlıq Müsabiqəsi
- 16:09 “Killerdən teleqram” monotamaşası yenidən səhnədə
- 14:56 "Siz eşq dediniz, biz Vətən dedik" adlı tədbir keçirilib
- 12:33 A.Məlikov adına 11 nömrəli Onbirillik Musiqi Məktəbində konsert keçirilib
- 12:29 Yaponiyada Qara Qarayevin yaradıcılığına həsr edilmiş konsert olub
- 12:19 Baş İdarənin Heydər Əliyev Mərkəzlərinə ekskursiyalar davam edir
- 09:36 Dahi özbək şairi Əlişir Nəvainin abidəsi ziyarət edilib
- 09:21 Parisdə Azərbaycan bəstəkarlarının musiqisindən ibarət konsert olub
- 16:19 “Qəhrəmanlar unudulmur” adlı dəyirmi masa keçirilib
- 15:12 Beynəlxalq Muğam Mərkəzində Gülhüseyn Kazımlının 75 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçirilib
- 15:07 Astanada Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun II Şura toplantısı keçirilib
- 14:52 Sözün sehrini yaşadan ustad – Firudin Ağazadənin 75 illik yubileyi qeyd olunub
- 14:35 “Heydər Əliyev və Azərbaycan mədəniyyəti” adlı səyyar sərgilərin keçirilməsinə başlanılıb
- 12:37 Niyazi adına 22 nömrəli Uşaq Musiqi Məktəbinin uğuru
- 11:44 Səsi ilə könüllərdə iz qoyan sənətkar - Şövkət Ələkbərova
- 09:59 Xalq artisti Tofiq Tağızadənin doğum günüdür
- 09:23 Adil Kərimli Astanada "Daşa yazılmış tarix" kitabının təqdimatında çıxış edib
- 09:17 Azərbaycanlı yazıçının “Abaddon” romanının Qahirədə təqdimatı olub
- 09:15 Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun mədəni irsi və tarixi-mədəni abidələri ilə bağlı fotolayihə həyata keçirilir
- 17:08 Vətən müharibəsi şəhidi Emin Süleymanovun xatirəsinə həsr olunmuş tədbir keçirilib
- 15:42 Q.Qarayevin anadan olmasının 107 illiyinə həsr olunmuş ədəbi-bədii tədbir keçirilib
- 14:42 Gənclər Kitabxanasında yazıçı Xanım Aydının kitablarının təqdimatı olub
- 12:04 Qara Qarayevə həsr olunan elmi-praktik konfrans keçirilib
- 11:05 Türkiyə telekanalında Qərbi Azərbaycan həqiqətlərinə dair sənədli film nümayiş etdiriləcək
- 09:53 Xalq artisti Ağaxan Abdullayevin doğum günüdür
- 09:49 Xalq artisti Firəngiz Şərifovanın doğum günüdür
- 09:14 Azərbaycan dəyərlərini əks etdirən “Üç Çizgi" jurnalı Türkiyədə yenidən işıq üzü görüb
- 09:11 Qara Qarayevin ev-muzeyində dahi bəstəkarın 107 illiyi qeyd olunub
- 16:51 Mədəniyyət və incəsənət xadimləri dahi bəstəkar Qara Qarayevin xatirəsini anıblar
- 16:15 Baş İdarənin Heydər Əliyev Mərkəzlərinə ekskursiyalar davam edir
- 16:09 Albaniyada “İRS” jurnalının növbəti sayı çapdan çıxıb
- 14:27 Xalq artisti Polad Bülbüloğlunun 80 illiyinə həsr olunan təntənəli gecə keçirilib
- 12:42 Dirijor və skripka ifaçısı Dmitri Sitkovetski Bakı Musiqi Akademiyasının tələbələrinə ustad dərsləri keçib
- 10:50 “Avroviziya-2025” müsabiqəsində Azərbaycanı təmsil edəcək iştirakçı bəlli olub
- 10:16 Xalq yazıçısı Rüstəm İbrahimbəyovun doğum günüdür
- 10:02 Görkəmli Azərbaycan bəstəkarı və pedaqoqu Qara Qarayevin doğum günüdür
- 09:23 Xalq artisti Əlibaba Məmmədovun anadan olmasının 95 ili tamam olur
- 09:20 “Şərikli çörək” filmi nümayiş olunub
- 17:13 Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyində Britaniya incəsənətinə dair yeni layihə həyata keçirilir
- 16:06 Düyməcik tamaşasının oxunuş məşqlərinə başlanılıb
- 14:58 Azərbaycanın xalq nağılları “Masal Masal Türkiyə” mobil tətbiqinə daxil ediləcək
- 14:54 Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi ilə Özbəkistan Milli Musiqi Sənəti İnstitutu arasında Memorandum imzalanıb
- 12:21 Milli Kitabxanada “Xalq artisti Polad Bülbüloğlu” adlı sərgi istifadəçilərə təqdim olunub
- 12:13 A.Məlikov adına 11 nömrəli Onbirillik Musiqi Məktəbinin növbəti uğuru
- 12:02 Bakıda “7-ci ANİMAFİLM Festivalı: Böyük Britaniyadan sevgilərlə” adlı tədbir keçiriləcək
- 11:45 S.Rüstəmov adına 13 nömrəli Uşaq Musiqi Məktəbində tədbir keçirilib
- 11:43 “Dədə Qorqud” jurnalının növbəti nömrəsi çapdan çıxıb
- 11:08 Musiqi və incəsənət məktəb və mərkəzlərində keçiriləcək müəllimlərin attestasiyası ilə bağlı infosessiya təşkil edilib
- 10:55 Fəxrəddin Manafov “Türk dünyasının ən yaxşı teatr aktyoru” adına layiq görülüb
- 10:42 Bu gün Azərbaycanın Xalq artisti Polad Bülbüloğlunun 80 yaşı tamam olur
- 10:28 “Azərbaycan gəncliyi” mövzusunda dəyirmi masa keçirilib