Azərbaycan rəssamları təkcə muzeylərin divarlarını deyil, həm də ictimai məkanları bəzəyən görkəmli sənət əsərlərinin yaradılmasında əsas rol oynayıblar. Onların əsərləri - istər mozaika, istər heykəltəraşlıq, istərsə də monumental pannolar ölkənin mədəni irsinin ayrılmaz hissəsinə çevrilib, yüksək məharət və bədii dünyagörüşünün nümunəsi olub.
Azərbaycanın Əməkdar rəssamı Arif Məlikağa oğlu Ağamalov rəsm əsərləri yaratmaqla yanaşı, həm də bir neçə onilliklər ərzində Bakı şəhərini bəzəyən monumental tətbiqi sənət nümunələrinin müəllifidir. O, yaradıcılıq fəaliyyətinə ötən əsrin 50-ci illərinin sonunda başlayıb və 90-cı illərədək fəaliyyətini davam etdirib.
Arif Ağamalov 1928-ci il mayın 30-da dünyaya gəlib, Bakıda Əzim Əzimzadə adına Rəssamlıq Məktəbini bitirib, sonra Moskva Tətbiqi və Dekorativ Sənət İnstitutunda, eləcə də Lvov Rəssamlıq İnstitutunda təhsil alıb. Onun əsərləri Azərbaycanda bir çox möhtəşəm bina və obyektləri bəzəyib. A.Ağamalovun əsas işlərinə metronun “Neftçilər” stansiyasındakı mozaika pannoları, o cümlədən interyerinin yaradılmasında şəxsən iştirak etdiyi keçmiş “Abşeron” mehmanxanasının fasadındakı mozaika frizləri daxildir. Onun istedadı mehmanxananın kafesində caz mövzularına həsr olunmuş heykəltəraşlıq şamotu relyeflərində də özünü büruzə verirdi.
Onun digər sevimli yaradıcılıq materialı Opera Studiyasının fasadında relyef kompozisiyalarında istifadə edilən mis idi (hazırda Üzeyir Hacıbəyli Konservatoriyasının fasadını bəzəyir). Onun sqraffito texnikasından istifadə etdiyi əsərləri Dənizkənarı parkdakı Uşaq Teatrını bəzəyirdi. Rəssam 32 yaşında 15 ildən çox rəhbərlik etdiyi Azərbaycan İncəsənət Fondunun direktoru oldu.
Sonra 10 il Fondun baş rəssamı və Bakının baş rəssamı vəzifələrində çalışıb.
2006-cı ildə dünyasını dəyişən Arif Ağamalov özündən sonra zəngin miras qoyub. Ailəsinin yaradıcılıq ənənəsini davam etdirən oğulları Eldar və Məlik də məşhur sənətkar olublar.
Sovet İttifaqında təkcə binaların tikintisinə deyil, həm də onların xarici və daxili dizaynına diqqət yetirilirdi. Mədəniyyət evləri, şahmat məktəbləri və bir çox başqa ictimai binalar mahir ustalarının əl işi ilə yaradılmış nadir əsərlərlə bəzədilirdi. Bu dekorativ elementlər nəinki utilitar funksiyaları yerinə yetirirdi, həm də ölkənin şəhərlərinin görkəmini formalaşdıran ümumi mədəni irsin bir hissəsi idi.
Ağamalovun diqqətəlayiq işlərindən biri Salyandakı Şahmat məktəbində quraşdırılmış dəbdəbəli çilçıraqdır. Bu möhtəşəm əsər nəinki işıq saçır, həm də əsl sənət nümunəsi kimi rəssamın istedad və məharətini əks etdirir.
Bu çilçıraq bir çox detalları olan mürəkkəb dizayndır. Çilçıraq strukturun yuxarı və aşağı hissələrində yerləşən şüşə və mis top şəklində dekorativ elementlərlə bəzədilib. Onun əsas hissəsi şahmat fiqurları şəklində əlavələrlə seçilir ki, bu da çilçırağa xüsusi, unikal görünüş verir. Kristal və şüşə əlavələr isə işıq fonunda parıltı və zəriflik əlavə edir.
Çilçırağın altından asılan uzun kulonlar kompozisiyanı tamamlayaraq, yüngül və havalı effekt yaradır. Bu elementlər ona əlavə əzəmət bəxş edir. Təsirli ölçüdə olan çilçıraq (4x1,7 metr) təfərrüata böyük diqqət yetirilməklə yaradılan əl işi nümunəsidir.
Çilçırağın bütün detalları mükəmməl görünür və Şahmat Məktəbinin interyerinə ahəngdar şəkildə uyğun gəlir. Onun ehtiva etdiyi müxtəlif materiallar və formalar diqqəti cəlb edən və insana zövq verən unikal vizual effekt yaradır. Dekorativ topların, şahmat fiqurlarının və büllur əlavələrin birləşməsi çilçırağa müstəsna bədii dəyər verir. Bu daxili element binanın mərkəzi və ən dəbdəbəli hissəsidir.
Çilçırağın asıldığı tavan da diqqətəlayiqdir. O, gözəlliyi və incəliyi vurğulayan mürəkkəb naxışlar və dekorativ elementlərlə bəzədilib. Tavanın mərkəzində simmetrik naxışlarla əhatə olunmuş yuvarlaq bir rozetka var ki, bu da öz növbəsində otağın ümumi dizaynı ilə ahəngdar şəkildə birləşir. Maraqlı fakt ondan ibarətdir ki, onun quraşdırılması ciddi zəhmət tələb edirdi – ustalar krandan istifadə edərək kütləvi konstruksiyanı qaldırmaq və bərkitmək üçün binanın damını sökməli, sonra isə yenidən yığmalı idilər. Bu yanaşma çilçırağın yaradılmasında və quraşdırılmasında əməyi olanların yüksək məsuliyyət və məharətindən xəbər verir.
Arif Ağamalovun daha bir görkəmli əsəri Neftçaladakı Mədəniyyət evində yerləşir. Bunlar da əsl sənət əsəri olan iki möhtəşəm çilçıraqdır. Onlar təsirli ölçüləri və mürəkkəb çoxsəviyyəli dizaynı ilə seçilirlər, hər biri yüksək sənətkarlıqla hazırlanmış bir neçə hissədən ibarətdir.
Çilçıraqlar mürəkkəb və incə naxışlar yaradaraq detallı qabartma ilə bəzədilib. Bu naxışlar unikal vizual effekt yaradır. Çilçıraqların abajurları top formasına malikdir ki, bu da onlara xüsusi zəriflik və dəbdəbə bəxş edir. Çox yüksək səviyyəli dizayn işığın otaqda bərabər paylanmasını təmin edərək, onu daha parlaq və rahat edir.
Qeyd edək ki, lüstrlər yalnız işıq mənbəyi kimi xidmət etmir, həm də mühüm dekorativ elementə çevrilir. Müxtəlif elementlərin və qabartma üsullarının vəhdəti bu sənət əsərlərini funksional və estetik cəhətdən xoş edir.
Bu çilçıraqlar funksionallıq və bədii ifadə arasındakı harmoniyanı təcəssüm etdirir, tamaşaçılara təkcə işıq deyil, həm də vizual zövq verir. Onlar Neftçalanın mədəni irsinin tərkib hissəsini təşkil edən sənətkarlıq və yaradıcılığın parlaq nümunəsidir.
Bu nadir dekorativ şedevrlərin qorunması gələcək nəsillər üçün vacibdir. İnteryerin kiçik görünən bu elementi, digərləri kimi, sənət və sənətkarlığın gündəlik həyatın yaradılmasında mühüm rol oynadığı dövrlərin xatirəsini daşıyır. Məhz belə təfərrüatlar vasitəsilə biz keçmişimizin mədəni zənginliyini və müxtəlifliyini daha yaxşı anlaya və qiymətləndirə bilərik.
Bu çilçıraqlar sadəcə bəzək deyil, həm də keyfiyyət və gözəlliyin ictimai həyatın mühüm komponentləri olduğu bir dövrün simvoludur. Onlar mədəni ənənələrin qorunub saxlanmasının və bu cür şah əsərlərin yaradılmasında böyük əmək sərf etmiş sənətkarların zəhmətinə hörmət etməyin nə qədər vacib olduğunu bizə xatırladır.
- 17:36 Cəbrayılda ilk "Şəhər günü" keçirilib
- 16:43 MEMİM-in “Sənətkarın dostu” layihəsi davam edir
- 16:22 Türkiyədə dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəviyə həsr edilmiş əsər nəşr olunub
- 16:21 Azərbaycan Yazıçılar Birliyində Reyhan Mirzəzadənin “Qafqazın poetik abidəsi” kitabının təqdimatı olub
- 16:12 Şüvəlan qəsəbə Mədəniyyət evi“Müəllim ömrü” adlı tədbir keçirib
- 14:38 Vyanada Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzində “Şuşa. Naxışların rəqsi” adlı rəqəmsal sərgi açılıb
- 12:38 “Böyük zəfərə aparan yolun başlanğıcı” adlı dəyirmi masa keçirilib
- 11:59 Milli Kitabxanada Cəbrayıl Şəhəri Günü münasibətilə sərgi açılıb
- 11:31 Bu gün görkəmli bəstəkar Tofiq Quliyevin anım günüdür
- 10:23 Qaradağ rayon Heydər Əliyev Mərkəzinə ekskursiya təşkil olunub
- 09:23 “Kitabxanaya kitab hədiyyə edirik” layihəsi davam edir
- 09:10 Kazanda keçiriləcək BRICS sammiti çərçivəsində “Planetlə dialoq” filmi nümayiş olunacaq
- 16:10 5 oktyabr-Beynəlxalq Müəllimlər Gününə həsr olunmuş konsert keçirilib
- 15:13 “Kitabxanaya kitab hədiyyə edirik” layihəsi uğurla davam edir
- 14:31 Görkəmli qazax yazıçısı Kemel Tokayevin dilimizə tərcümə edilmiş "Xüsusi tapşırıq" kitabının təqdimatı keçirilib
- 14:25 Şərq ölkələri filmlərinin tanıdılması üçün vacib platforma - “Omarket”in açılışı olub
- 11:49 Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət naziri Adil Kərimli Ağcabədidə vətəndaşları qəbul edəcək
- 11:46 Bakıda UNESCO-nun ikinci subregional konfransı keçirilir
- 09:18 Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisində “Heydər Əliyev və Məhəmməd Füzuli” kitabının təqdimatı olub
- 09:14 Vyanada Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzində BMT Qadınlar Gildiyasının üzvləri üçün təqdimat keçirilib
- 09:01 “Baku Cinema Breeze” beynəlxalq film festivalının açılış mərasimi keçirilib
- 16:46 Beynəlxalq Ahıllar Günü ilə əlaqədar “Hər yaşda sağlam ol” adlı tədbir baş tutub
- 15:54 İtaliyadakı Mədəniyyət Mərkəzimizdə “Şuşa. Naxışların rəqsi” rəqəmsal sərgisi açılıb
- 15:29 1 oktyabr – Beynəlxalq Ahıllar Günü münasibətilə konsert keçirilib
- 15:02 X Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisində “Kainat haqqında düşüncələr” traktatının təqdimatı olub
- 13:04 Rostropoviçlərin ev-muzeyi “Yaşıl dünya naminə bir olaq!” adlı tədbir təşkil edib
- 13:00 X Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisi fəaliyyətə başlayıb
- 10:56 Daşkənddə Azərbaycan haqqında özbək dilində kitab çap olunub
- 09:13 Azərbaycan mədəniyyəti Vyanada beynəlxalq festival həftəsində təqdim olunub
- 09:09 Vikipediyada “Şirvanşahlar dövləti” adlı türk dilində bölmə istifadəyə verilib
- 09:04 YARAT “Muzey Gecəsi”nə dəvət edir
- 16:42 1 oktyabr – Beynəlxalq Ahıllar Günü münasibətilə ahıl oxucular ziyarət edilib
- 15:15 Kurmanqazı adına Uşaq Yaradıcılıq Mərkəzi işğaldan azad edilən ərazilərdə incəsənət təhsili üzrə ilk tədris ocağıdır
- 15:08 Xurşidbanu Natəvan yaradıcılığı İrlandiya mətbuatında
- 15:00 “Yaradıcı oxucular” layihəsi uğurla davam edir
- 12:45 Qazaxıstanda keçirilən Azərbaycan Mədəniyyəti Günlərinin geniş icmalı
- 12:20 Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatı antologiyası çap olunub
- 12:03 “Euronews” telekanalı Qobustan haqqında süjet yayımlayıb
- 10:44 “Baku Cinema Breeze” beynəlxalq film festivalının açılışına sayılı günlər qaldı
- 09:55 İlham Əliyev Bakıda Aşıq Ələsgərin abidəsinin açılışında iştirak edib
- 09:26 Bu gün Əməkdar artist Almaz Mustafayevanın anadan olmasının 75 ili tamam olur
- 09:20 X Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisi ilə bağlı mətbuat konfransı keçirilib
- 09:16 Rejissor Fuad Quliyevin filmi “Qızıl Delfin” mükafatına layiq görülüb
- 17:44 Monteneqroda Mədəniyyət Siyasəti və Təmayülləri Kompendiumu Assosiasiyasının növbəti Assambleyası təşkil olundu
- 17:42 Mədəniyyət Nazirliyində bir sıra ölkələrin rəssamları ittifaqlarının təmsilçiləri ilə görüş olub
- 15:53 “Türk dünyasından hekayələr” kitabı nəşr olunub
- 15:50 Qaradağ rayon Heydər Əliyev Mərkəzində dəyirmi masa keçirilib
- 14:23 Norveçdə modelyer-dizayner Gülnarə Xəlilovanın “Xarıbülbül” layihəsi həyata keçirilib
- 14:16 X Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisində 56 xarici, 110-dan artıq yerli nəşriyyat iştirak edəcək
- 14:13 “Yaradıcı oxucularımız” layihəsi uğurla davam edir
- 11:22 “Azərbaycan tarixinin şanlı səhifəsi”adlı tədbir keçirilib
- 11:16 MEMİM “Nəsildən-nəslə teatr” layihəsini uğurla davam etdirir
- 10:59 Qaradağ rayon Heydər Əliyev Mərkəzinə ekskursiya təşkil olunub
- 09:51 Bu gün Əməkdar incəsənət xadimi Lətif Səfərovun anadan olmasının 104 ili tamam olur
- 09:47 Ölkəmizdə növbəti “Yaradıcı Həftə” keçiriləcək
- 09:39 Azərbaycanlı rejissorun filmləri İsraildə nümayiş olunub
- 09:33 IV Beynəlxalq Bəstəkarlıq Müsabiqəsinin yekun konserti olub
- 16:57 Azərbaycanın mədəniyyət xadimləri Astanada şəhidlərimizin xatirəsini yad ediblər
- 16:19 27 sentyabr – Anım Günü ilə əlaqədar tədbirlər keçirilib
- 15:50 Yasamal rayon Heydər Əliyev Mərkəzi Anım Günü ilə əlaqədar tədbir keçirib