O, koloritli xarakterlər və yüksək mənəvi-əxlaqi keyfiyyətlərə malik zəngin yaradıcılığı ilə Azərbaycan xalqının bədii fikir salnaməsinə yeni parlaq səhifə yazmış söz ustalarındandır. Ədibin xüsusi ilə məşhur “Dəli Kür” romanı ictimai şüurda dönüşə və özünüdərkə yol açan mühüm ədəbi-mədəni hadisə kimi qiymətləndirilir.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu gün Xalq yazıçısı İsmayıl Şıxlının vəfatından 29 il ötür.
O, 1919-cu il martın 22-də Qazaxın İkinci Şıxlı kəndində müəllim ailəsində anadan olub. Kosalar kəndində ibtidai məktəbi bitirib, Qazax pedaqoji məktəbində, daha sonra isə Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun Dil və ədəbiyyat fakültəsində təhsil alıb. Qazax rayonunun Kosalar kənd orta məktəbində dərs hissə müdiri işləyib. İkinci Dünya müharibəsi dövründə sovet ordusu tərkibində ön cəbhədə (Şimali Qafqaz, Krım, III Belorusiya cəbhəsi və Şərqi Prussiya istiqamətində döyüşən orduda sıravi əsgər) olub. Tərxis edildikdən sonra altı ay Kosalar kənd məktəbində tədris hissə müdiri işləyib.
Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun Filologiya fakültəsində aspirant , müəllim, baş müəllim olmuş, xarici ölkələr ədəbiyyatı kafedrasının müdiri, bir müddət Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının katibi kimi çalışıb. "Azərbaycan" jurnalında baş redaktor , Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının birinci katibi, SSRİ Yazıçılar İttifaqının katibi olub. Daha sonra Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının sədri və Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Ağsaqqallar Şurasının sədri seçilib.
İlk mətbu əsəri "Quşlar" şeiri 1938-ci ildə "Ədəbiyyat" qəzetində dərc olunub. İsmayıl Şıxlı təkcə bir şeirini çap etdirdikdən sonra şeir aləmindən uzaqlaşdı. Başa düşdü ki, şeir yazmaq onda yaranmış olan bir həvəsdir. Bəlkə də keçici, ötəri bir hissdir. Başa düşdü ki, sözünü demək üçün şeir meydanı ona kifayət etmir və bəlkə də bu meydanda o, bütöv bir tam halında özünü tapa bilmir. Bu barədə onun vaxtilə verdiyi müsahibələrin birində deyilir: “Bircə onu deyə bilərəm ki, şeirin atı məni üstdən tez saldı. Bircə şeir çap elətdirəndən sonra, şeirin mənim yemim olmadığını başa düşdüm.
İsmayıl Şıxlı şeirdə lövbər salmadan nəsrə yol aldı və bu işdə o, Mehdi Hüseynin sözlərini də unutmadı. Mehdi Hüseyn ona yalnız gördüklərini, bildiklərini yazmağı tövsiyə etmişdi. İsmayıl Şıxlı buna əməl edərək “Konserv qutuları”, “Həkimin nağılı”, “Səhəri gözləyirdik”, “Kerç sularında”, “Haralısan, ay oğlan?”, “Raykom katibi”, “Daşkəsən” oçerklərini, “Ayrılan yollar”, “Dəli Kür”, “Ölən dünyam” romanlarını yazdı. O, nəsrin astanasından içəri daxil olduqdan sonra özünü tapdı və yaradıcılıq potensialını burada göstərə bildi. Özünün sonralar dediyi kimi, “Ayrılan yollar” kimi əsər yazması Azərbaycan nəsrinin uğuru idi. İsmayıl Şıxlı vaxtilə verdiyi müsahibələrin birində deyirdi: “Ayrılan yollar” şəxsiyyətə pərəstişi ilkin qamçılamış, şüarçılıqdan, boş hay-küydən uzaq ilk Azərbaycan romanının və “Yanar ürək”, “Böyük dayaq”, “Qara daşlar” kimi romanların yaxşı mənada örnəyi, sələfidir”.
“Ayrılan yollar” romanı nəsr sahəsində İsmayıl Şıxlının özünə olan inamını artırdı. Həmin inam, uğur onu “Dəli Kür”ə gətirdi. Ancaq İsmayıl Şıxlı “Dəli Kür”dən sonra yeni “Dəli Kür”ü yaratmadı. Bəlkə də o, Cahandar ağa kimi yeni obraz yaratmağa ehtiyat etdi. Baxmayaraq ki, İsmayıl Şıxlının yaşayıb-yaratdığı dövrlərdə (məsələn, Sovet dövründə) mövcud olan ictimai-siyasi hadisələr yeni-yeni Cahandar ağaların bədii ədəbiyyatda yaranmasına əsas verirdi. İsmayıl Şıxlı ədəbiyyatda yeni “Dəli Kür”ü yazmaması barədə təvazökarlıqla deyirdi: “Çox söz verib uzatmış, ləngitmişəm. Odur ki, bu barədə heç bir şey deməyəcəyəm, ta ortaya bir şey qoyana kimi. Amma tələb haqlıdır. Elə dediyim kollektivləşmə dövrünün kəndi, adamların iqbalı...
Onların qarşısında özümü borclu və günahkar hesab eləyirəm”. Əsərləri keçmiş SSRİ və xarici ölkə xalqlarının dillərinə tərcümə olunmuşdur. İ.Şıxlı "XIX əsr xarici ədəbiyyat tarixi"ni rus dilindən tərcümə edərək 1964-cü ildə çap etdirmişdi. Bu kitabda XIX əsrin romantizm və tənqidi realizm kimi iki əsas cərəyanı alman, ingilis, fransız, polyak, macar və digər ədəbiyyatların əsasında təhlil olunur.
Onun yaradıcılığında tərcümə ədəbiyyatı da mühüm yer tuturdu. O, XIX əsr fransız ədəbiyyatının məşhur realist yazıçısı Gi de Mopassanın, türkiyəli yazıçı Əziz Nesinin "Taxtalıköydən məktublar" sərlövhəli satirik hekayələrini ilk dəfə 1980-ci illərdə tərcümə edərək azərbaycanlı oxucuya təqdim etmişdi.
"Qızıl Ulduz", "Şərəf nişanı", "Qırmızı əmək bayrağı", II dərəcəli "Böyük Vətən müharibəsi" ordenləri və medalların, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri Fərmanının və Azərbaycan Respublikasının "Şöhrət" ordeninin sahibi Xalq yazıçısı 1995-ci il iyulun 26-da Bakıda vəfat edib və Fəxri xiyabanda dəfn olunub.
- 17:12 Füzulidə növbəti “Şəhər günü” keçirilir
- 16:48 Cəfər Cabbarlı mükafatının təqdimatı olub
- 16:37 Yazıçı, publisist Aqşin Yenisey ilə görüş keçirilib
- 15:52 Azərbaycan paytaxtında 19-cu Bakı Caz Festivalı başlayır
- 15:05 Xalq şairi Rəsul Rza yaradıcılığı ABŞ ədəbiyyat portalında
- 14:29 Bəstəkarlar İttifaqının bayram plenumu Şuşada keçirilib
- 11:53 “Heydər Əliyev və azərbaycançılıq məfkurəsi” adlı tədbir keçirilib
- 10:47 Milli Kitabxanada Füzuli Şəhəri Günü ilə bağlı virtual sərgi açılıb
- 10:06 Bu gün Füzuli Şəhəri Günüdür
- 09:38 İzmirdə keçirilən “Azərbaycan Mədəniyyəti və İncəsənəti Günü”nün rəsmi açılışı olub
- 09:20 Dövlət Film Fondunda Xalq artisti Rza Təhmasibin xatirəsi anılıb
- 09:15 Bakıda “Qərbi Azərbaycan mədəniyyəti” festivalı keçirilib
- 17:28 ARKA təmsilçisi beynəlxalq müsabiqənin münsiflər heyətinin sədri seçilib
- 16:48 Azərbaycan Frankfurt Beynəlxalq Kitab Sərgisində təmsil olunur
- 15:01 İzmirdə Azərbaycanın milli geyimləri nümayiş olunub
- 14:13 Bu gün Xalq artisti Ramiz Mustafayevin doğum günüdür
- 13:09 Fəlsəfə doktoru Cavanşir Feyziyevin “Üşüyən küçələr” adlı kitab haqqında rəyi oxuculara təqdim edilib
- 12:08 Milli Xalça Muzeyində “Tikmə sənəti” mövzusunda beynəlxalq konfrans işinə başlayıb
- 11:20 “15 oktyabr - Azərbaycanın suverenliyinin tam bərpa olunduğu gün” mövzusunda dəyirmi masa keçirilib
- 11:14 Milli Kitabxanada akademik İsa Həbibbəylinin yaradıcılığına həsr edilən sərgi təqdim olunub
- 11:00 Xalq yazıçısı Gülhüseyn Hüseynoğlunun anadan olmasından 101 il ötür
- 10:54 “Böyük Yolun Müzəffər Davamçısı” mövzusunda dəyirmi masa təşkil olunub
- 10:10 Nəbi Xəzrinin anadan olmasının 100 illik yubileyinə həsr olunmuş şeir müsabiqəsinin şəhər üzrə yekun turu keçirilib
- 10:01 Şah İsmayıl Xətainin 516 yaşlı fərmanının təqdimatı keçirilib
- 09:54 Mədəniyyət Nazirliyi ilə Təhsilin İnkişafı Fondu arasında əməkdaşlıq müqaviləsi imzalanıb
- 09:50 Abdulla Şaiqin mənzil-muzeyində Füzulinin 530 illiyinə həsr olunmuş tədbir keçirilib
- 16:55 “Xurşidbanu Natəvan” yenidən Milli Dram Teatrının səhnəsində
- 15:08 İzmirdə Həsən bəy Zərdabiyə həsr olunan simpozium keçirilib
- 14:59 Türkiyənin “TRT” radiosunda Xalq artisti Cahangir Cahangirova həsr olunan veriliş yayımlanıb
- 14:54 “Mezzo” telekanalı cazmen Şahin Növrəslinin konsertini canlı yayımda təqdim edəcək
- 12:16 Bu gün görkəmli kinorejissor Hüseyn Seyidzadənin doğum günüdür
- 09:54 Peru mətbuatında Azərbaycanın zəngin mədəniyyəti barədə xəbər dərc olunub
- 09:24 Mədəniyyət Nazirliyində xarici sirk rəhbərləri və mütəxəssisləri ilə görüş keçirilib
- 17:22 Rusiyanın Orenburq vilayətində Füzulinin 530 illiyinə həsr olunmuş bədii qiraət müsabiqəsi olacaq
- 15:21 “Küknarlara məktub” növbəti dəfə Milli Dram Teatrının səhnəsində
- 14:46 “Peşəkar teatr dərsləri” layihəsi çərçivəsində ilk təlim Qusar teatrında təşkil edilib
- 14:42 Cəfər Cabbarlı Mükafatının qaliblərinin adları açıqlanıb
- 10:04 Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə teatrların regionlara təşkil olunan qastrol səfərləri davam edir
- 10:00 Bu gün Xalq şairi Məmməd Arazın anadan olmasının 91 ili tamam olur
- 09:46 Filarmoniyada Qara Qarayev adına Azərbaycan Dövlət Kamera Orkestrinin konserti olub
- 09:17 “TRT” xəbər agentliyi Azərbaycan şairi Əhməd Cavad haqqında geniş xəbər hazırlayıb
- 09:14 Bakıda rus bəstəkarın 180 illiyi qeyd ediləcək
- 17:21 ICESCO nümayəndə heyəti Ağdam şəhərinə səfər edib
- 15:50 Mədəniyyət naziri Adil Kərimli Naxçıvanda vətəndaşların müraciətlərini dinləyib
- 14:32 Mədəniyyət naziri Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrında olub
- 14:29 Adil Kərimli “Yuğ” teatrının kollektivi ilə görüşüb
- 12:11 Xalq artisti, bəstəkar Eldar Mansurov ilə görüş keçirilib
- 11:37 XIX Bakı Caz Festivalında 11 ölkədən ifaçılar çıxış edəcəklər
- 09:41 Azərbaycan Limada keçirilən Beynəlxalq Mədəniyyət, Turizm və Təhsil Sərgisində təmsil olunub
- 09:26 Musiqili Teatrda “Killerdən teleqram” monotamaşasının premyerası olub
- 09:22 Mədəniyyət Nazirliyində “Euronews”un nümayəndə heyəti ilə görüş olub
- 14:34 Xalq rəssamı Səttar Bəhlulzadənin 115 illiyinə həsr olunmuş rəsm sərgi-müsabiqəsi elan edilib
- 12:03 Milli Kitabxanada “Şərqşünas alim Aida İmanquliyeva” adlı kitab sərgisi keçirilir
- 11:30 Kitabxanada “Yubileylər silsiləsi” layihəsi davam edir
- 10:06 Bu gün görkəmli alim Aida İmanquliyevanın anadan olmasının 85 ili tamam olur
- 09:28 Nizami Kino Mərkəzində XV Bakı Beynəlxalq Film Festivalının bağlanış-mükafatlandırma mərasimi keçirilib
- 09:23 Şuşa və Ağdam abidələri ICESCO-nun İslam Dünyası İrsinin İlkin Siyahısına daxil edilib
- 09:19 Xalça Muzeyində “İqlimlər və ilmələr” adlı beynəlxalq sərgi keçiriləcək
- 16:07 “Dayanıqlı sosial siyasətin Heydər Əliyev modeli” mövzusunda mühazirə keçirilib
- 16:03 Xalq şairi Nəbi Xəzrinin 100 illik yubileyi ilə əlaqədar sərgi təşkil edilib