XƏBƏRLƏR
MƏLUMAT
Yunan filosofu Platonun müdrik kəlamları
ÜMÜMİ XƏBƏRLƏR
31/05/2021 06:12

Qədim yunan filosofu, Klassik yunan fəlsəfəsinin ikinci nümayəndəsi, Sokratın şagirdi,Aristotelin müəllimi Platon  təxminən e.ə 427 ci il mayın 7-də  Afinada aristokrat ailəsində dünyaya gəlib, orada yaşayıb yaradıb.

Platonun ilk müəllimi Kratiles olub, sonra isə o Sokratdan dərs alıb. Ona görə də Sokrat Platonun dialoq formasında yazılmış əsərlərinin iştirakçısıdır. Dioqenes Laertiusa görə, Platonun əsl adı Aristokl idi. Platon (yunan sözü olan "Plato" — genişlik) adını isə ona Sokrat verib. Ancaq bu rəvayətin ellinizim dövründə uydurulduğunu iddia edənlər də var.

M.ö. 389-cu ildə Sokratın ölümündən sonra Platon çoxlu səyahətlər edib. Onun dünyagörüşünün formalaşmasına qədim Misir elmi, mədəniyyəti, inancı və düşüncəsi əhəmiyyətli dərəcədə təsir edib. Platon öz fəlsəfəsində əsas diqqəti ontoloji (varlıqla bağlı) məsələlərə eləcə də, dövlət və cəmiyyət problemlərinə yönəldib. Sokratın ideyalarını davam etdirərək o, sofistlərin iddialarına qarşı çıxıb və obyektiv biliyin əldə edilməsini mümkün hesab edib.

Platonun müdrik kəlamlarını sizə təqdim edirik:

Şəfqətli ol. Qarşılaşdığın hər kəs çətin bir mübarizə verir.

Bilmədiyi halda bilərəm sanmaq düşüncələrimizin bütün yanılmalarının ardında yatan səbəb budur.

Ağlatsam alacağım pul üzümü güldürər, güldürsəm pul alacağım zaman gəldimi mən ağlaram.

Yalançı deyil gerçək filosoflar şəhər şəhər gəzərək bu keçici dünya insanlarının yaşayışını yüksəklərdən seyr etdikləri zaman məlumatsız xalqın gözündə başqa qəliblərə girərlər. Bəzilərin tərəfindən bir dəyərləri yoxdur. Bəzilərinə görə də bir dünyaya əvəzdirlər. Onlara bəzən sofist bəzən də dövlət adamı deyərlər kimi zamanlarda da bir çoxlarına bütün bütünə dəli görünərlər.

Pisliyin ruhda iki şəklə büründüyünü söyləmək gərək biri bədəndə xəstəliyin o biri çirkinliyin qarşılığıdır.

Ruh məlumatsızlığı çürütməyə alışana qədər bu çürütmə ilə özündən utanaraq öyrənmə yolları bağlayan qənaətlərdən sıyrılıb tərtəmiz bir hala gələnə qədər ancaq bildiyini bildiyinə və bilmədiyini bilmədiyinə inanana qədər özünə verilən elmdən heç bir fayda görməz.

Bütün bəzən birdir bəzən çoxdur anlaşılmazlıq altında da öz özün düşmənidir.

Bilinən bir şey haqqında araşdırma etmək gərəksiz bilinməyən bir şey haqqında araşdırma etmək qeyri-mümkündür.

Özünü idarə etsən dünyanı idarə edəcək gücü tapa bilərsən.

Hər bir müdrikliyin əsası səbrdir.

Şairlər tanrının tərcüməçisidirlər.

Eyni sənət bizə eyni şeylərin məlumatını verməli başqa bir sənət ayrı bir sənət olduğuna görə eyni şeylərin deyil başqa şeylərin məlumatını verməlidir.

Bütün sənətlər qazanma və meydana gətirmədən başqa bir şey deyil.

Varlıqdakı anlaşılmazlıq davamlı bir ahəngdir.

Nəfsinin müəllimi vicdanının şagirdi ol.

Yalnız ölülər döyüşlərin sonunu görüb.

Ağıllı adamlar söyləyəcək sözləri olduğu üçün, axmaqlar mütləq danışmaq məcburiyyətində olduqları üçün danışarlar.

Şair yüngül qanadlı müqəddəs bir şeydir. İlham eşitmədən özündən keçmədən ağlı başında ikən bir şey yarada bilməz.

Dülgərin sənətiylə bildiyimizi həkimin sənətiylə bilmərik.

Öhdəsindən gəlinməli lazım olan iş nə qədər böyük olursa olsun bu vəziyyətdə hər vaxt və hər kəs tərəfindən qəbul olunan qayda budur. Çox böyük mövzulara keçmədən əvvəl ilkin kiçik və daha asan nümunələr üzərində sınaqlarda iştirak olunmalıdır.

Yoxluğu sözlə bildirməyi sınayan əslində heç bir şey söyləmir deməliyik.

Həyatda görəcəyiniz iş nə olursa olsun ərdəm olmayınca əldə edəcəyiniz hər şeyin edəcəyiniz hər işin sonunda utanc və pislik vardır.

Əhəmiyyətli olan həyatda ən çox şeyə sahib olmaq deyil ən az şeyə ehtiyac duymaqdır.

İqtidar iqtidara düşkün olmayan və iqtidardan gələcək faydalara ehtiyacı olmayanlara verilməlidir.

Ağılsız ruh çirkin və ölçüsüzdür.

Xəbərdarlıq yolu ilə təhsil həm çox əmək istər həm də az işə yarayar.

Mən məlumatlıyam deyən kimsə əlimdən gəlir dediyi şeydə artıq məlumat əldə etmək istəməyəcək.

Canıyananlıq başqasının bədbəxtliyinə yanmaq, paxıllıq isə başqasının xoşbəxtliyinə yanmaqdır.

Hələ ki, heç kim ölməz doğulmayıb. Kiminsə başına bu iş gəlsəydi, o, heç də başqalarının düşündüyü qədər xoşbəxt olmazdı.

Xeyirxah adamda paxıllıq hissi ola bilməz.

Sevənlər hamısı şairdirlər.

Məhəbbət sonlu varlıqda əbədi başlanğıcın təzahürüdür.

Məhəbbət – sevilmək arzusudur.

Başqalarının xoşbəxtliyi üçün çalışmaqla biz öz xoşbəxtliyimizi tapırıq.

Əxlaq və qəbahət tərəzinin iki müxtəlif gözündə yerləşir. Bunlardаn biri qalxarsa, digəri enər.

Dövlətlər də insanlar kimidir, çünki onlar da insan xarakterindən yaranırlar.

Fəlsəfə heyrətdən başlayır.

Əmlaka bağlılıq adətən bu əmlakı öz zəhməti ilə qazanmayanlarda olur.

Elmlər insan ruhunun gözünü təmizləyir və yenidən açır. Ruhun gözü min dənə adi gözdən önəmlidir, çünki ancaq onun köməyi ilə həqiqəti görmək mümkündür.

Cəsarət təhlükə qarşısında ağıl və zəkadan istifadə edə bilməkdir.

Könül xoşluğu bədənin daha yaxşı vəziyyəti üçün şərtdir.

Bədəni öldürənlərdən çox, ruhu öldürənlərdən qorxun.

Cahil insan bilməyən insan deyildir. Bilmək istəməyəndir! Bilmədiyi ilə mutlu olandır!

Baxış sayı: 2564