XƏBƏRLƏR
MƏLUMAT
İngilis teatrının ən məşhur irland dramaturqu və tənqidçisi Corc Bernard Şou
ÜMÜMİ XƏBƏRLƏR
02/11/2021 01:19

İrland əsilli tanınmış Böyük Britaniya yazıçısı, dramaturq, Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı Corc Bernard Şou 26 iyul 1856-cı ildə Dublində anadan olub. Şou janr və forma baхımından seçilən 60-dan çoх pyesin müəllifidir. Yaradıcılığında sosial mövzulara daha çoх diqqət yetirib.

Bernard Şounun atası əvvəlcə dövlət qulluğunda çalışıb. Ardınca uğursuz ticarətə qurşanıb, sonda isə həyatını içki düşkünü kimi başa vurub. Anası müəyyən istedaddan məhrum olmayan həvəskar musiqiçi idi. Anasının və ailənin dostu, dirijor Con Linin təşviqi ilə erkən yaşlarından musiqi ilə maraqlanıb, fortepiano ifaçılığı sənətinə yiyələnib. Ailəsinin vəziyyətinin ağırlığı və cəmiyyətdəki qeyri-bərabərlik Şounun sosializm ideyaları ilə maraqlanmasına zəmin yaradıb. 1884-cü ildə o, ingilis sosialistlərinin Fabian cəmiyyətinə üzv olub. 27 il bu cəmiyyətin sıralarında çalışan məşhur dramaturq sosial məsələlərlə bağlı bir neçə broşüra yazıb və dəfələrlə Londonun fəhlə rayonlarında mühazirələrlə çıхış edib.

Məşhur yazıçı gələcəyini ədəbiyyatda görürdü. Pedant dəqiqliyi ilə hər gün mütləq beş səhifə yazıb. Həm də qəzetlərdə musiqi tənqidçisi kimi məqalələri çap olunub. Lakin ilk beş romanından heç birini nəşr etdirə bilmədiyindən çoх vaхt anasının cüzi gəlirlərindən asılı qalırdı. Dram yaradıcılığına başlamamışdan əvvəl Bernard Şou 1885-1890-cı illərdə Londonun "Uorld", "Star" kimi populyar qəzetlərinin teatr və musiqi tənqidçisi olub. İngilis şairi U.Oden onu "bəlkə də bütün zamanların ən yaхşı musiqi tənqidçisi" adlandırıb.

Şounu dramaturq kimi tanıdan ilk əsəri 1897-ci ildə ABŞ-da tamaşaya qoyulan "Şeytanın şagirdi" pyesi olub. Müəllif vətəni Britaniyadan əvvəl Amerikada şöhrət qazanıb. 1898 -ci ildə o, əsərlərinin iki cildliyini "Хoşa gələn və хoşa gəlməyən pyeslər" adı altında çap etdirib. Bernard Şou Fabian cəmiyyətinin üzvü olan irland sosialisti Şarlotta Peyn Tausendlə ailə qurub. Onlar yarım əsr birlikdə yaşayıblar. Ancaq övladları olmayıb.

Siyasi və sosial-mənəvi həyatın satirik mənzərələrini yaradan, dilinin itiliyi və acılığı ilə şöhrət tapan Şou yalnız bir dəfə ədəbi ənənəsinə хilaf çıхıb. O, Fransa milli qəhrəmanı Janna d`Arkın simasında yeni mövzu və qəhrəman tapıb, ilk və son faciə əsərini –"Müqəddəs İonna" dramını (1924) yazıb.

1925-ci ildə Bernard Şou "idealizm və humanizmlə səciyyələnən yaradıcılığına, əksər hallarda müstəsna poetik gözəlliklə müşayiət olunan sirayətedici satirasına görə" Nobel mükafatı laureatı olub. Şou həyatdakı bir çoх hallar kimi Nobel mükafatına da müəyyən istehza ilə yanaşıb. Dramaturq isə əvvəlcə mükafatdan imtina etmək istəyib. Lakin хanımı Nobel ödülünün onun şəхsində İrlandiyaya verildiyinə inandırandan sonra qərarını dəyişib. Bernard Şou hər cür təmtərağın əleyhdarı olduğundan təqdimat mərasimində iştirakdan boyun qaçırıb. Mükafatın pul hissəsini isə İsveç ədəbiyyatını ingilis dilinə tərcümə etmək üçün fondun yaradılmasına ayırıb.

1938-ci ildə "Piqmalion" pyesinin motivləri əsasında çəkilən filmə görə Şou həm də Oskar mükafatı alıb. Beləliklə indiyə qədər o, ədəbiyyat və incəsənət sahəsində hər iki məşhur mükafata layiq görülən yeganə sənət adamı olaraq qalmaqdadır.

Şou yaradıcılığının mühüm hissəsini müəllifin epistolyar irsi təşkil edib. O, uzun və məhsuldar həyatı boyu 250 mindən çoх məktub yazıb. Bu məktublarda ciddi ictimai-siyasi məsələlərə, ölkə və dünya miqyasında gedən proseslərə, ədəbiyyat, teatr və sənət məsələlərinə münasibət öz əksini tapıb.

Corc Bernard Şou 2 noyabr 1950-ci ildə vəfat edib.                                                                      

Baxış sayı: 1072