İnsanlar yazı icad olunmamışdan xeyli əvvəl dünyanı necə gördüklərini başqalarına çatdırmaq üçün vasitələr axtarmağa başlayıblar. Onlar petroqliflərin köməyi ilə həyəcanları barədə danışmaq, ovda uğuru cəlb etmək, həyatlarından səhnələrlə paylaşmağa başladılar. Petroqliflər (qədim yunan sözlərindən götürülüb: “πέτρος” – “daş” və “γλυφή” – “oyma”) qədim insanların çəkdiyi qayaüstü rəsmlərə deyilir, onlar bu rəsmləri daşlar üzərində cızır və ya boya ilə çəkirdilər.

Qayaüstü rəsmlər uzaq keçmişdə həyat haqqında unikal informasiya mənbəyidir. Onlar tarixçiləri, arxeoloqları, sənətşünasları, etnoqrafları, linqvistləri, folklorçuları, zooloqları, həmçinin elmin digər sahələrindən olan tədqiqatçıları cəlb edir. Bu abidələr praktik olaraq Yer kürəsinin hər yerində aşkarlanıb, dünyanın 120 ölkəsində 35 milyondan çox petroqlif müəyyən edilib. Ən məşhurlar arasında Fransanın (Şafo və Limeyl) petroqliflərini, İspaniyada (Altamira, Kastrexondela Penya, LaPasyeqa), Avstraliyada (Tasmaniya), Afrikada (Tasilli Acer), Orta Asiyada (SaymalıTaş), Başqırdıstanda (Kapova), Sibirdə (Tom və Anqara çaylarının sahillərində), Cənubi Amerikada, Türkiyədə, İranda, Qafqazda və dünyanın bir çox başqa regionlarındakı qayaüstü rəsmləri qeyd etmək olar.

Onların arasında Azərbaycan dünya sivilizasiyasının qədim mərkəzlərindən biri kimi xüsusi yer tutur. Burada tarixin bütün mərhələlərində bəşəriyyətin inkişafının sübutlarına rast gəlmək olar. Ölkəmizdə qayaüstü təsvirlər sənətinin tarixi dərin keçmişə gedir və Yuxarı Paleolit, Mezolit, Neolit, Eneolit, Tunc dövrü və Orta əsrlər daxil olmaqla zamanın müxtəlif dövrlərini əhatə edir. Azərbaycanda petroqliflərin coğrafiyası da genişdir: onlara praktik olaraq ölkənin hər yerində rast gəlinir. Qayaüstü təsvirlər qrupunun aşkarlandığı əsas yerlər Qobustan, Bakı və Abşeron yarımadası, Naxçıvanda Gəmiqaya dağı və Kəlbəcər rayonunda Dəlidağın ətəyidir.