Bu gün Şərqdə ilk operanın müəllifi Üzeyir Hacıbəylinin anadan olmasının 139-cu ildönümü tamam olur.
18 sentyabr - Azərbaycanın dahi bəstəkarı Üzeyir Hacıbəylinin dünyaya göz açdığı gün ölkəmizdə Milli Musiqi Günü kimi qeyd olunur. Ümummilli Lider Heydər Əliyevin müvafiq Sərəncamına əsasən, bu gün münasibətilə hər il Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində silsilə tədbirlər keçirilir.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu gün dahi bəstəkar, Azərbaycan professional musiqi sənətinin banisi, musiqişünas-alim, Şərqdə ilk operanın müəllifi kimi tanınan, ictimai xadim Üzeyir Hacıbəylinin anadan olmasının 139-cu ildönümü tamam olur.
Böyük bəstəkarın doğum gününün bayram kimi qeyd edilməsi ənənəsini Ulu Öndər Heydər Əliyev qoyub. Ümummilli Liderin 1995-ci ildə - dahi bəstəkarın anadan olmasının 110 illik yubileyi ərəfəsində imzaladığı Fərmanla hər il sentyabrın 18-i ölkəmizdə Milli Musiqi Günü kimi qeyd olunur.
Görkəmli bəstəkarın anadan olduğu gün həm də Üzeyir Hacıbəyli Beynəlxalq Musiqi Festivalının açılışı ilə əlamətdardır. Heydər Əliyev Fondunun və Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə təşkil olunan bu festival hər il sentyabrın 18-də açıq elan edilir və 10 gün ərzində keçirilir.
Festival çərçivəsində təqdim olunan proqrama əsasən M.Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında, Kamera və Orqan Musiqisi Zalında, Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında, Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqında, Ü.Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasında, bəstəkarın ev-muzeyində, Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyində Üzeyir Hacıbəylinin, Azərbaycan klassik musiqisinin digər nümayəndələrinin, dünyaşöhrətli bəstəkarların əsərləri yerli və xarici ölkələrin musiqiçilərinin ifasında musiqisevərlərə təqdim olunur.
Bu il 16-cı dəfə təşkil olunacaq bu beynəlxalq musiqi festivalının zəngin proqramında Azərbaycanın bədii kollektivləri, solistləri ilə yanaşı, ABŞ, Rusiya, Almaniya, İspaniya, Avstriya, Koreya respublikası, Türkiyə, Braziliya, Hindistan və digər ölkələrdən dəvət olunmuş musiqiçilərin də çıxışları yer alıb. Festival çərçivəsində Bakı ilə yanaşı, Şuşa, Gəncə və bir sıra şəhərlərdə açıq və qapalı məkanlarda konsertlər, tamaşalar, sərgilər, elmi konfrans və ustad dərsləri təqdim olunacaq.
Üzeyir Hacıbəyli bəstəkar, alim, yazıçı, publisist, ictimai və siyasi xadim kimi çoxşaxəli fəaliyyəti ilə yanaşı, Şərqdə ilk operanın banisi kimi tanınan sənətkardır. Məhz onun fədakar əməyi sayəsində Azərbaycan milli opera sənətinin tarixi 111 il bundan öncə tamaşaya qoyulan “Leyli və Məcnun” operası ilə başlandı. Operanın ilk dirijoru Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, rejissoru Hüseyn Ərəblinski olub. Məcnun rolunda ölməz sənətkar Hüseynqulu Sarabski, Leyli rolunda isə aşpaz şagirdi Əbdürrəhim Fərəcov çıxış ediblər. İlk tamaşa 1908-ci il yanvarın 12-də (25-də) Bakıda Hacı Zeynalabdin Tağıyevin teatrında oynanılıb.
Dahi Azərbaycan şairi Məhəmməd Füzulinin eyniadlı poeması əsasında hazırlanmış “Leyli və Məcnun” yalnız Azərbaycanın deyil, həm də Şərqin ilk operasıdır. Qoca Şərqin opera tarixi məhz bu gündən başlanıb. İlk operanın uğurlarından ruhlanan Üzeyir bəy bir-birinin ardınca “Şeyx Sənan” (1909), “Rüstəm və Söhrab” (1910), “Şah Abbas və Xurşidbanu”, “Əsli və Kərəm” (1912), “Harun və Leyla” (1915) kimi milli operalar yazıb.
Üzeyir Hacıbəyli yaradıcılığının zirvəsi “Koroğlu” operasıdır. “Koroğlu” təkcə Azərbaycan mədəniyyətində deyil, dünya operalarının sırasında əzəmətlə dayanan parlaq nümunələrdən biridir. “Koroğlu” operası Moskva tamaşaçılarını da məftun etmişdi. Taleyi uğurlu gətirmiş bu nəhəng əsər keçmiş sovet respublikalarının opera və balet teatrlarında dəfələrlə göstərilib.
Üzeyir Hacıbəylinin “Füruzə” adlı yarımçıq qalmış bir operası da olub. Xalq rəvayətləri əsasında hazırlanan bu operanın musiqi parçaları arasında “Füruzə”nin ariyası xüsusilə diqqətəlayiqdir. Bəlkə elə buna görədir ki, opera yarımçıq qalsa da, ariya uzun illər müğənnilər tərəfindən məharətlə ifa edilib.
Şərqdə ilk operetta janrının yaranması da Üzeyir Hacıbəylinin adı ilə bağlıdır. Dahi bəstəkarın ilk musiqili komediyası üç pərdədən ibarət “Ər və arvad”dır. Bu əsər Azərbaycanda musiqili komediyanın ilk nümunəsidir. Əsərin ilk tamaşası 1910-cu ildə olub. Rollarda H.Sarabski (Mərcan bəy), Ə.Ağdamski (Minnət xanım) və başqaları çıxış ediblər.
Müəllifin ikinci musiqili komediyası “O olmasın, bu olsun”dur. Əsərin ilk tamaşası 1911-ci ilin aprelində Bakıda olub. Sonralar musiqili komediya müxtəlif dillərə tərcümə olunaraq səhnələşdirilib.
Ölməz sənətkarın üçüncü və sonuncu musiqili komediyası “Arşın mal alan”dır. Bu operetta 70-ə yaxın xarici dilə tərcümə edilib, 100-dən çox teatrın səhnəsində oynanılıb. “Arşın mal alan” beş dəfə ekranlaşdırılıb, dəfələrlə qrammofon valına yazılıb. Bu musiqili komediya əsasında ilk bədii film 1916-cı ildə çəkilib. Bu, səssiz film olub.
Üzeyir Hacıbəylinin ədəbi irsi də çox zəngin və qiymətlidir. Bütün ömrü boyu Azərbaycan mədəniyyətinə, musiqisinə xidmət edən bu unudulmaz şəxsiyyət 300-dən çox xalq mahnısını nota salıb, marş, kantata, fantaziya, mahnı və romanslar, kamera və xor əsərləri yazıb. Maraqlıdır ki, həm Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin, həm də sovet Azərbaycanının himnləri dahi sənətkara məxsus olub. Müstəqilliyimizi qazandıqdan sonra xalqımıza azadlıq şərafəti çatdıran ilk himni biz bu gün yenə də məhəbbətlə səsləndiririk.
Üzeyir Hacıbəyli təkcə musiqi bəstələmirdi, həm də xalq musiqisinin nəzəri əsaslarını gələcək nəslə çatdırmaq üçün müxtəlif vəsaitlər hazırlayırdı. 1945-ci ildə nəşr edilmiş “Azərbaycan xalq musiqisinin əsasları” adlı elmi əsəri Üzeyir Hacıbəylinin musiqişünas-alim olaraq mükəmməl fəaliyyətinin yadigarı kimi bu gün də musiqi dərsliyi kimi istifadə edilir. Bütün ömrü boyu Azərbaycan mədəniyyətinə, musiqisinə xidmət edən bu unudulmaz şəxsiyyət 300-dən çox xalq mahnısını nota salaraq, marş, kantata, fantaziya, mahnı və romanslar, kamera və xor əsərləri yazıb, yaradıb. O, Azərbaycan musiqisində köklü dönüş yaratmış əsl dahidir. Bu gün adını çox iftixarla qeyd etdiyimiz Üzeyir Hacıbəyli Azərbaycan musiqi mədəniyyəti tarixində yeni gəlişmə yollarının və milli bəstəkarlıq məktəbinin özülünü qoymaqla yanaşı, Azərbaycan musiqisi tarixində ilk opera, ilk musiqili komediya və bir sıra digər janrlarda ilk nümunələrin yaradıcısı kimi xatırlanır. Onun işıqlı xatirəsi xalqının qəlbində əbədi olaraq daim yaşayacaq.
- 14:21 Berlində Məhəmməd Füzulinin 530 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir təşkil edilib
- 14:19 Bakıda Kəlağayı festivalı keçiriləcək
- 12:40 “Təbiətə valeh olanlar” beynəlxalq layihəsi uğurla davam edir
- 12:23 Gənclər Kitabxanasında antiterror əməliyyatı ilə əlaqədar virtual kitab sərgisi hazırlanıb
- 10:38 Bu gün görkəmli Azərbaycan bəstəkarı Soltan Hacıbəyovun anım günüdür
- 10:30 Milli Musiqi Günü ilə əlaqədar dəyirmi masa keçirilib
- 09:40 Üzeyir Hacıbəylinin ev-muzeyində Milli Musiqi Günü qeyd olunub
- 09:32 Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi, Azərbaycan Respublikası Kino Agentliyi (ARKA) tərəfindən ötən il keçirilən film layihələri müsabiqəsində qalib gələn “Borc” tammetrajlı bədii filminin istehsalına başlanılıb
- 09:28 Üzeyir Hacıbəyli XVI Beynəlxalq Musiqi Festivalının açılış mərasimi olub
- 09:23 Rusiyada “İslamın minarəsi” jurnalının Nizami Gəncəviyə həsr olunmuş yeni sayı işıq üzü görüb
- 18:13 Yasamal rayon Heydər Əliyev Mərkəzində “Arşın mal alan” filmi nümayiş olunub
- 17:29 Ankarada Şərqdə ilk qadın bəstəkar Şəfiqə Axundovanın xatirəsinə həsr olunmuş qala-konsert olacaq
- 16:34 Milli Musiqi Gününün növbəti tədbiri Azərbaycan Milli Konservatoriyasında keçirilib
- 16:06 “Çağdaş Azərbaycan hekayəsi” tatarca yayımlanıb
- 15:15 Moskvada “İrs-Nasledie” jurnalının növbəti nömrəsi çapdan çıxıb
- 15:12 “Ulduz” jurnalının sentyabr nömrəsi Türkiyənin “Genç Yürekler” dərgisinə həsr olunub
- 15:09 Leopold və Mstislav Rostropoviçlərin ev-muzeyində klassik musiqi konserti olub
- 14:17 Milli Musiqi Gününə töhfə olaraq Vikipediyada Üzeyir Hacıbəyli haqqında türk dilində səhifə istifadəyə verilib
- 14:15 Gənclər Kitabxanasında akademik Nizami Cəfərova həsr edilmiş virtual kitab sərgisi hazırlanıb
- 14:13 Üzeyir Hacıbəylinin ev-muzeyi ziyarət edilib
- 12:24 Dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəylinin xatirəsi anılıb
- 12:18 Kitabxanaya “Üzeyir Hacıbəyli Azərbaycan milli bəstəkarlıq məktəbinin təməl sütunudur” adlı məqalə təqdim olunub
- 11:34 Polad Bülbüloğluna RF Başqırdıstan Respublikasının Xalq artisti adı verilib
- 10:38 Milli Kitabxanada Milli Musiqi Günü münasibətilə ənənəvi kitab sərgisi açılıb
- 10:11 “Xatirələrdə yaşayan Üzeyir” adlı tədbir keçirilib
- 09:23 “Struma səhnələri” festivalında Azərbaycan uşaqlarının rəsmləri nümayiş olunub
- 09:12 Şəhid Ülvi Bünyadzadəyə həsr olunmuş “Mən qorxmuram uzaq yola çıxmaqdan” kitabı çapdan çıxıb
- 09:09 Sentyabrın 18-i Milli Musiqi Günüdür
- 17:35 Musiqili Teatr dörd aylıq repertuar planını açıqlayıb
- 16:13 Qaradağ rayon Heydər Əliyev Mərkəzinə ekskursiya təşkil olunub
- 16:09 Azərbaycan musiqisi Norveçdə səsləndirilib
- 15:32 Azərbaycanlı müəllifin nağılı udmurt dilində
- 14:03 Milli Musiqi Gününə həsr olunmuş konsert keçirilib
- 12:28 Azərbaycanın Xalq artisti Almaniyada yeddi dəfə Alfio partiyasını ifa edəcək
- 12:09 Kitabxananın layihələri əsasında hazırlanan kitab nəşr olunub
- 11:31 Milli Kitabxanada “Əmir Pəhləvan - 65” adlı kitab sərgisi açılıb
- 11:04 Bilik Gününə həsr olunmuş konsert keçirilib
- 10:43 Üzeyir Hacıbəyli Beynəlxalq Musiqi Festivalı musiqi sənətimizin inkişafının parlaq təcəssümüdür
- 09:25 Azərbaycan Beynəlxalq Antalya Yörük Türkmən Festivalında geniş heyətlə təmsil olunub
- 17:34 Türk dünyasının gənc yazarlarının Bakı forumu keçiriləcək
- 17:16 Özbəkistan mətbuatında Azərbaycan-Özbəkistan əlaqələrinə həsr edilmiş məqalə dərc edilib
- 17:14 Məktəblilər üçün “İspan xalq nağılları” kitabı nəşr olunub
- 17:01 Musiqi Məktəbində Bilik Gününə həsr olunmuş tədbir keçirilib
- 16:51 “Zamana sığmayan ömür” kitabının təqdimatı keçirilib
- 15:28 Musiqili Teatr Brestdə uğurla çıxış edib
- 15:23 Görkəmli pianoçu, pedaqoq Elmira Səfərovanın məzarı ziyarət olunub
- 14:42 Nizami Günlərinin təntənəli bağlanış mərasimi keçirilib
- 14:39 KOHA Avtomatlaşdırılmış Kitabxana-İdarəetmə Sistemi ilə bağlı treninq keçirilib
- 11:31 Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyi ilə Rusiya Dövlət Ermitajı arasında memorandum imzalanıb
- 11:25 Bu gün kinomuzun ilk qadın aktrisası İzzət Orucovanın doğum günüdür
- 10:45 Milli Kitabxanada Bilik Gününə həsr olunmuş kitab sərgisi açılıb
- 09:37 Azərbaycan MDB iştirakçısı Dövlətlərin Mədəni Əməkdaşlıq Şurasının iclasında təmsil olunub
- 09:31 Antalyada azərbaycanlı sənətçilərin təntənəli konsert proqramı keçirilib
- 09:23 Bu gün Əməkdar incəsənət xadimi Elmira Səfərovanın anadan olmasının 90 ili tamam olur
- 09:16 “Mir Cəlal “Nizami Gəncəvi Dünyası” kitabının təqdimatı olub
- 14:19 Sevilən müğənni Leyla Ramazanlı ilə görüş təşkil olunub
- 15:31 Adil Kərimli: Ölkəmizdə mədəni irs obyektlərinin hər biri dövlət tərəfindən qorunur
- 15:12 “Şuşa günləri” bu dəfə qardaş Xivə şəhərində
- 14:33 Azərbaycan Türkiyədə keçirilən Beynəlxalq Yörük Türkmən Festivalında təmsil olunur
- 13:04 “Baku Steel Art 2024” sərgisində 7 ölkədən rəssamlar iştirak edəcək