
20 Yanvar faciəsinin baş verdiyi o qanlı, müdhiş gündən bizi 35 illik bir zaman ayırır. Bir neçə gündən sonra xalqımız bu faciənin qurbanlarını ehtiramla anmaq üçün Şəhidlər xiyabanına üz tutacaq və bu faciəni törədənlərə öz nifrətini bildirəcək. Ötən müddət ərzində bu faciənin dünyada tanıdılması üçün bir çox işlər görülüb - sərgilər açılıb, tədbirlər keçirilib, sənədli filmlər nümayiş olunub.
Qanlı Yanvarda baş verənləri fotolentin yaddaşına köçürərək dünyaya tanıdanlardan biri də tanınmış fotojurnalist Reza Deqati olub. 1990-cı il yanvarın 20-də keçmiş sovet hökuməti tərəfindən planlı şəkildə Bakıda mülki əhaliyə qarşı törədilən qətliamdan dünya ictimaiyyəti məşhur fotojurnalist Reza Deqati və komandasının çəkdiyi fotolar və videolar sayəsində xəbərdar oldu.
AZƏRTAC həmin hadisələrin baş verdiyi günlərdə məşhur fotojurnalist Reza Deqatinin Bakıya gəlişindən və Azərbaycan xalqının başına gətirilən bu faciənin dünyaya yayılması naminə gördüyü işlərdən bəzi məqamlara nəzər salır.
Azərbaycanda əhalinin silahsızlaşdırıldığı, insanların əsas xəbər mənbəyi olan televiziya yayımının dayandırıldığı, Bakıya xarici jurnalistlərin girişinin qadağan olunduğu bir vaxtda, Reza Deqati 1990-cı il yanvarın 20-də bu qətliamdan xəbər tutan kimi Parisdən keşməkeşli yollarla Bakıya üz tutur. Parisdən birbaşa Bakıya səyahət mümkünsüz olduğu üçün o, Moskva kinostudiyalarını ziyarət etmək adı altında həmkarları ilə birlikdə sovet vizası alaraq Moskvaya gəlir.
Jurnalistlərin girişi qadağan olunduğu üçün o, azərbaycanlı dostlarının köməyi ilə Bakıya yola düşən qatarda gizlənir, təhlükəni nəzərə alaraq insanlarla lazımsız ünsiyyətdən qaçaraq 48 saatlıq yol gəlir. Qatarda ilk işi isə “Ya pa rusky ni znaya” (mən rusca danışmıram) və “Ya Azerbaijani” (mən azərbaycanlıyam) kimi dolaşıq rusca cümlələr öyrənmək idi. Çünki rus dilini bilməyən azərbaycanlıları çox sorğu-suala tutmurdular. Ancaq kimsə onun sənədlərini yoxlasaydı, bu, artıq son demək idi.
Bu uzun səyahətdən sonra Bakıya çatdığı zaman Reza Deqati burada gördüyü mənzərəni İkinci Dünya müharibəsi filmindən bir səhnəyə bənzədirdi: “48 saatlıq səyahətdən sonra qatar Bakı stansiyasına daxil olduğu zaman - axşam vaxtları komendant saatından yarım saat əvvəl biz platforma üzərində düzülmüş silahlı sovet əsgərlərini gördük. Soyuq idi, özümü 2-ci Dünya müharibəsi haqqında çəkilmiş filmdəki biri kimi hiss etdim. Sanki heç nə dəyişməyib”.
Yanvarın 24-də dostları Reza Deqatini Bakıda qarşılayır və sovet əsgərlərinin dinc əhalini gülləbaran etməsi, tankların mülki vətəndaşların üstündən keçməsi, uşaq, qadın, yaşlı demədən silahsız insanları qətlə yetirməsi barədə ona məlumat verirlər.
Küçədə gəzməyin belə təhlükəli olduğu bir vaxtda, sovet tank və əsgər patrulları ilə əhatələnmiş Bakı şəhərində Reza öz həyatını düşünmədən fotoaparatı ilə gizli şəkildə xəstəxanalara, morqlara gedərək fərqli aspektlərdən gördüyü mənzərələri fotolentin yaddaşına köçürüb.
“Bakı tanklar və əsgər patrulları ilə mühasirəyə alınmışdı. Açıq şəkildə gördüklərimizin şəkillərini çəkmək çox riskli idi. Ehtiyatlı davranmalı, maşınların və binaların pəncərələrindən fotolar çəkəndə kameranı gizlətməyin yollarını tapmalı idik”, - deyə Reza bəy bildirir.
Qara Yanvar şəhidlərinin basdırıldığı, məzarlığa çevrilmiş, qəbirlərin üzəri qırmızı qərənfillər və qara paltarlarla örtülmüş Şəhidlər xiyabanına gələn Reza şübhələri üzərinə çəkməmək üçün hər kəs kimi geyinmiş və insanların da köməyi ilə çəkiliş avadanlıqlarını gizlətmişdi.






- 12:07 "Qaranlıqdan işığa" adlı tədbir keçirilib
- 11:46 Azərbaycan Filippində beynəlxalq mədəniyyət festivalında təmsil olunub
- 11:41 “Konstitusiya və Suverenlik İli” çərçivəsində sərgi-tədbir keçirilib
- 11:37 Şair Aynur Qafarlı ilə görüş keçirilib
- 10:32 Bu gün Əməkdar incəsənət xadimi İslam Səfərlinin anadan olmasının 102 ili tamam olur
- 09:48 Əlaqələndirmə Qərargahının növbəti iclası Xankəndi şəhərində keçirilib
- 09:21 Bakıda sərgi sahəsinin peşəkarları üçün növbəti intensiv praktiki seminar təşkil olunacaq
- 09:20 “Yeni kitablarla tanış olaq” adlı icmal keçirilib
- 16:35 Azərbaycanlı opera sənətçisi Avropa səhnələrində
- 15:02 “Əhməd Cavadın həyatı və ədəbi fəaliyyətinin Gəncə dönəmi” kitabı türk dilində nəşr olunub
- 14:33 Əziz Mirəhmədova həsr olunan biblioqrafik icmal və virtual kitab sərgisi hazırlanıb
- 14:30 “Kapitan Şahid Həbibullayev” kitabı nəşr olunub
- 12:30 Bu gün Xalq artisti Elza İbrahimovanın anım günüdür
- 11:12 Milli Kitabxanada “Əməkdar elm xadimi Əziz Mirəhmədov – 105” adlı sərgi açılıb
- 10:21 Fikrət Əmirovun “Min bir gecə” baleti ilk dəfə Oman səhnəsində nümayiş olunub
- 09:56 Bu gün Xalq artisti Möhsün Sənaninin anım günüdür
- 09:26 “Sehrbazlar dərəsi” tamaşasının premyerası olacaq
- 17:21 Azərbaycan Vətən müharibəsində Şanlı Qələbəsinin 5-ci ildönümünə həsr olunmuş Milli Bəstəkarlıq Müsabiqəsi
- 16:09 “Killerdən teleqram” monotamaşası yenidən səhnədə
- 14:56 "Siz eşq dediniz, biz Vətən dedik" adlı tədbir keçirilib
- 12:33 A.Məlikov adına 11 nömrəli Onbirillik Musiqi Məktəbində konsert keçirilib
- 12:29 Yaponiyada Qara Qarayevin yaradıcılığına həsr edilmiş konsert olub
- 12:19 Baş İdarənin Heydər Əliyev Mərkəzlərinə ekskursiyalar davam edir
- 09:36 Dahi özbək şairi Əlişir Nəvainin abidəsi ziyarət edilib
- 09:21 Parisdə Azərbaycan bəstəkarlarının musiqisindən ibarət konsert olub
- 16:19 “Qəhrəmanlar unudulmur” adlı dəyirmi masa keçirilib
- 15:12 Beynəlxalq Muğam Mərkəzində Gülhüseyn Kazımlının 75 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçirilib
- 15:07 Astanada Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun II Şura toplantısı keçirilib
- 14:52 Sözün sehrini yaşadan ustad – Firudin Ağazadənin 75 illik yubileyi qeyd olunub
- 14:35 “Heydər Əliyev və Azərbaycan mədəniyyəti” adlı səyyar sərgilərin keçirilməsinə başlanılıb
- 12:37 Niyazi adına 22 nömrəli Uşaq Musiqi Məktəbinin uğuru
- 11:44 Səsi ilə könüllərdə iz qoyan sənətkar - Şövkət Ələkbərova
- 09:59 Xalq artisti Tofiq Tağızadənin doğum günüdür
- 09:23 Adil Kərimli Astanada "Daşa yazılmış tarix" kitabının təqdimatında çıxış edib
- 09:17 Azərbaycanlı yazıçının “Abaddon” romanının Qahirədə təqdimatı olub
- 09:15 Qarabağ və Şərqi Zəngəzurun mədəni irsi və tarixi-mədəni abidələri ilə bağlı fotolayihə həyata keçirilir
- 17:08 Vətən müharibəsi şəhidi Emin Süleymanovun xatirəsinə həsr olunmuş tədbir keçirilib
- 15:42 Q.Qarayevin anadan olmasının 107 illiyinə həsr olunmuş ədəbi-bədii tədbir keçirilib
- 14:42 Gənclər Kitabxanasında yazıçı Xanım Aydının kitablarının təqdimatı olub
- 12:04 Qara Qarayevə həsr olunan elmi-praktik konfrans keçirilib
- 11:05 Türkiyə telekanalında Qərbi Azərbaycan həqiqətlərinə dair sənədli film nümayiş etdiriləcək
- 09:53 Xalq artisti Ağaxan Abdullayevin doğum günüdür
- 09:49 Xalq artisti Firəngiz Şərifovanın doğum günüdür
- 09:14 Azərbaycan dəyərlərini əks etdirən “Üç Çizgi" jurnalı Türkiyədə yenidən işıq üzü görüb
- 09:11 Qara Qarayevin ev-muzeyində dahi bəstəkarın 107 illiyi qeyd olunub
- 16:51 Mədəniyyət və incəsənət xadimləri dahi bəstəkar Qara Qarayevin xatirəsini anıblar
- 16:15 Baş İdarənin Heydər Əliyev Mərkəzlərinə ekskursiyalar davam edir
- 16:09 Albaniyada “İRS” jurnalının növbəti sayı çapdan çıxıb
- 14:27 Xalq artisti Polad Bülbüloğlunun 80 illiyinə həsr olunan təntənəli gecə keçirilib
- 12:42 Dirijor və skripka ifaçısı Dmitri Sitkovetski Bakı Musiqi Akademiyasının tələbələrinə ustad dərsləri keçib
- 10:50 “Avroviziya-2025” müsabiqəsində Azərbaycanı təmsil edəcək iştirakçı bəlli olub
- 10:16 Xalq yazıçısı Rüstəm İbrahimbəyovun doğum günüdür
- 10:02 Görkəmli Azərbaycan bəstəkarı və pedaqoqu Qara Qarayevin doğum günüdür
- 09:23 Xalq artisti Əlibaba Məmmədovun anadan olmasının 95 ili tamam olur
- 09:20 “Şərikli çörək” filmi nümayiş olunub
- 17:13 Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyində Britaniya incəsənətinə dair yeni layihə həyata keçirilir
- 16:06 Düyməcik tamaşasının oxunuş məşqlərinə başlanılıb
- 14:58 Azərbaycanın xalq nağılları “Masal Masal Türkiyə” mobil tətbiqinə daxil ediləcək
- 14:54 Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi ilə Özbəkistan Milli Musiqi Sənəti İnstitutu arasında Memorandum imzalanıb
- 12:21 Milli Kitabxanada “Xalq artisti Polad Bülbüloğlu” adlı sərgi istifadəçilərə təqdim olunub