XƏBƏRLƏR
MƏLUMAT
Görkəmli fransız bəstəkar və pianoçu Moris Ravel
ÜMÜMİ XƏBƏRLƏR
28/12/2021 00:47

XX əsrin tanınmış simalarından biri olan Moris Ravel 1875-ci il martın 7-də Fransanın Bask bölgəsində, İspaniya sərhəddindən 18 km aralı Sibur kəndində anadan olub. Anası Mari Delouart, Madriddə doğulub böyüyən bask, atası isveçrəli sərmayəçi və sənayeçi idi. 7 yaşından piano dərslərinə gedib,14 yaşında Paris Konservatoriyasına daxil olub və o dövrün tanınmış musiqiçilərindən olan Qabriel Faure ilə tanış olub. Onlar sonrakı 14 ili birlikdə işləyiblər.

Musiqidə daim yenilik sorağında olan bəstəkar, eyni zamanda, həm klassisizm cərəyanının prinsiplərinə sadiq qalıb, həm də xalq musiqi qaynaqlarından bəhrələnib. Ənənə ilə novatorluğun bu cür orijinal uzlaşması Ravelin çoxşaxəli irsinin bütün sahələrində - opera və baletlərində, instrumental və vokal musiqisində aşkar sezilir.

Ravelin bir çox əsərləri - məsələn, fortepiano üçün yazdığı "Suyun oyunu", "Əksolunma", "Gecə kabusları", skripka üçün bəstələdiyi "Qaraçı qız" rapsodiyası bütün dünya ifaçılarının repertuarına daxil olub.

Əsasən orkestral, instrumental strukturlar və effektlər üzrə uğur qazanıb. Bəstəkarın ən məşhur əsəri, heç şübhəsiz, orkestr üçün yazılmış "Bolero" pyesidir. Eyniadlı ispan xalq rəqsinin ritminə əsaslanan "Bolero" xüsusi daxili ekspressiya və zəngin tembr çalarları ilə seçilir. Məhz bu cəhətlərinə görə əsas mövzunun dəfələrlə müəyyən dəyişikliklərlə təkrar olunması heç də yeknəsək, darıxdırıcı səslənmir, əksinə, dinləyiciləri əsər boyu intizarda və gərgin vəziyyətdə saxlayır. "İspaniya vaxtı" operası, "İspan rapsodiyası" ilə yanaşı, "Bolero" da Ravel yaradıcılığına xas olan "ispan" xəttinin təzahürüdür. Ravelin ispan musiqisinə bəslədiyi bu maraq bəlkə də bəstəkarın ana tərəfdən ispan mənşəli bask xalqına mənsub olması ilə bağlıdır.

Məşhur bəstəkarın əsərlərində caz musiqisinin əlamətləri də müşahidə olunmaqdadır. Həmin meyl bəstəkarın skripka və fortepiano üçün sonatasında, fortepiano və orkestr üçün konsertlərində öz bariz əksini tapır. Ravelin fortepiano və orkestr üçün 1-ci konsertinin bir qeyri-adi xüsusiyyəti var. Birinci Dünya müharibəsində sağ əlini itirmiş Avstriya pianoçusu Paul Vitqenşteynin sifarişi ilə yazılmış bu əsər yalnız sol əl üçün nəzərdə tutulub.

Ravel irsi dünya musiqi mədəniyyətinin xəzinəsini dəyərli töhfələrlə zənginləşdirib və müasir musiqinin inkişafında böyük rol oynayıb.

Fransız bəstəkar Moris Ravel 28 dekabr 1937-ci ildə vəfat edib.

Baxış sayı: 1079