XƏBƏRLƏR
MƏLUMAT
“Kəsmə şikəstə”nin bənzərsiz ifaçısı - Fatma Mehrəliyeva
ÜMÜMİ XƏBƏRLƏR
04/06/2021 01:09

4 iyun tarixi bənzərsiz səsi ilə yaddaşlarda silinməz iz qoymuş müğənni Fatma Mehrəliyevanın doğum günüdür.

Fatma Yusif qızı Mehrəliyeva 1926-cı il iyunun 4-də Quba şəhərində anadan olub. Orta məktəbdə tədris olunan nəğmə dərslərində xüsusi fəallıq göstərib. Müəllimləri onun bu məharətini dəyərləndirərək balaca Fatmanı bir musiqi festivalında iştirak etmək üçün Bakıya göndərirlər. Festivalda “Qubanın ağ alması” xalq mahnısını ifa edən 11 yaşlı qızcığazın ifası dahi Üzeyir bəyin (Üzeyir Hacıbəyli) diqqətini çəkir.

1938-ci ildə Fatma Mehrəliyeva Üzeyir bəy Hacıbəylinin təşəbbüsü ilə Bakıya gəlib. Görkəmli bəstəkar istedadlı qızın yaxşı musiqi təhsili alması, muğamları mükəmməl mənimsəməsi üçün hər cür şərait yaradıb, Fatmanı öz himayəsinə götürərək, ona atalıq edib və sənətin sirlərini ona öyrətməyə nail olub. F.Mehrəliyeva Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının fortepiano və vokal sinfini bitirib. 

1940-cı ildə Azərbaycan Dövlət Filarmoniyası nəzdindəki “Sazçı qızlar” ansamblında işə düzəlir. Gənc müğənninin həzin səsində dahi Üzeyir bəyin vətənpərvərlik mövzusunda yazdığı musiqi nümunələri daha çox sevilməyə və ifaçısını tanıtmağa başlayır. Musiqisi Üzeyir Hacıbəylinin sözləri Səməd Vurğunun “Şəfqət bacısı” mahnısının ilk ifaçısı olan F.Mehrəliyevanın adı dillər əzbərinə çevrilir. İkinci Dünya müharibəsi illərində ifa etdiyi mahnılar Azərbaycan milli radiosunun qızıl fonduna daxildir.

Beləliklə, sənət yolunda uğurla addımlayan, lirik soprano səsə malik F.Mehrəliyeva muğam, xalq mahnı və təsniflərinin, eləcə də bəstəkar mahnılarının məharətli ifaçısı kimi şöhrət tapır. Elə bu şöhrət sayəsində o, 1945-ci ildə Üzeyir Hacıbəylinin eyniadlı operettası əsasında çəkilən “Arşın mal alan” filminə dəvət alır və ekran əsərində Telli rolunu ifa edir.

Filarmoniyanın səhnəsində uzun illər çıxış edərək səsi, ifası ilə minlərin, milyonların qəlbinə yol tapan sənətkar dinləyicilərinin yaddaşında “Olmaz-olmaz”, “Qubanın ağ alması”, “Azərbaycan maralı”, “Ahu kimi”, “Qaragilə”, “Muğan qızı”, “Unuda bilmirəm” və s. mahnılarla iz qoya bilib.

Fatma xanımın oxuduğu muğamlar arasında “Kəsmə şikəstə”nin məxsusi yeri olub. Heç təsadüfi deyil ki, professor Ramiz Zöhrabov “Zərbi muğamlar” kitabında “Kəsmə şikəstə”ni məhz Fatma Mehrəliyevanın ifasında nota köçürüb. Bunun üçün xüsusi səs tembrlərinin olması zəruridir. Azərbaycan muğam ifaçılığı tarixində “Kəsmə şikəstə”nin yalnız Fatma Mehrəliyeva tərəfindən yüksək məharətlə oxunması bir gerçəklikdir. Bir çox qadın ifaçılar istəsələr də, onun kimi bu musiqi nümunəsinə nəfəs verə bilməyiblər. Müğənni “Qatar”, “Segah-zabul” muğamlarının da təkrarsız ifaçısı olaraq musiqi mədəniyyəti tariximizdə özünəməxsus yer tutub.

Azərbaycan musiqi sənətindəki xidmətlərinə görə 1956-cı ildə respublikanın Əməkdar artisti adına layiq görülüb.

Baxış sayı: 218