XƏBƏRLƏR
MƏLUMAT
Zamanla yaşayan sənətkar - Cahangir Zeynalov
ÜMÜMİ XƏBƏRLƏR
22/10/2021 01:36

Kərbəlayı Cahangir Məşədi Rza oğlu Zeynalov 1865-ci il sentyabr ayının 21-də Bakıda anadan olub. İbtidai təhsil alıb, rus və fars dillərini mükəmməl öyrənib.

Səhnəyə ilk dəfə 1885-ci ildə qız rolunda çıxıb. 1900-cü illərdə Müsəlman dram artistləri şirkətinin təşkilində C.Zeynalovun müstəsna rolu olub. “Nicat” (1906) və “Səfa” (1912), “Nəşri-maarif” mədəni-maarif cəmiyyətləri nəzdindəki teatr truppalarında əsasən aktyorluq edib və həm də tamaşalara quruluşlar verib.

“Səfa”cəmiyyətin kitabxanasının təşkilində böyük işlər görüb, eyni zamanda “Səfa” məktəbində də dərs deyib. Dəfələrlə “Səfa” teatr bölməsi idarə heyətinin rəhbərləri sırasına seçilib, 1914-cü ildə sədr vəzifəsində C.Zeynalov, müavin isə M.Hacınski olub.

Səhnə fəaliyyətinin 25 illiyi münasibətilə “Nicat” cəmiyyəti 30 noyabr 1910-cu il tarixində Tağıyev teatrında təntənəli yubiley keçirib və burada M.F.Axundzadənin “Lənkəran xanının vəziri” komediyası oynanılıb, Mirzə Həbib rolunu C.Zeynalov ifa edib.

O, M.F.Axundzadənin “Hacı Qara”sında Hacı Qara, “Müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah”da Şahbaz bəy və Məstəli şah, “Molla İbrahimxəlil kimyagər”də Molla İbrahimxəlil və b.; N.Vəzirovun “Hacı Qəmbər”ində Hacı Qəmbər, “Müsibəti-Fəxrəddin”də Vəli və b.; Ə.Haqverdiyevin “Ağa Məhəmməd şah Qacar” faciəsində Tavad Maqobeli, Rzaqulu Mirzə, Mirzə Cəfər xan, “Bəxtsiz cavan”, “Kimdir müqəssir?”, “Millət dostları” dramlarında Kişi, Hacı Səməd ağa, Mahmud və b.; N.Nərimanovun “Dilin bəlası”nda Şamdan bəy və Hacı İbrahim, “Nadir şah”da Ədhəm və Cavad, İ.Rüstəmbəyovun “Dövləti-bisəmər”, M.Hacınskinin “Sultan Əbdüləzizin xəli” pyeslərində Hacı Fərəc, Həsən Xeyrulla Əfəndi, S.S.Axundovun “Tamahkar”ında Hacı Murad və başqa tamaşalarda əsas obrazları yaradıb. Eyni zamanda L.Tolstoyun “Əvvəlinci şərabçı” (Potap), F.Şillerin “Qaçaqlar” (Qoca Moor), J.B.Molyerin “Zorən təbib” (Eyvaz), Ş.Saminin “Dəmirçi Gavə” (Qubad və Fərhad), “Əhdə vəfa” (Zübeyr), H.Bədrəddin və M.Rüfətin “Əmir Əbül Üla” (Rəbi), S.Lanskoyun “Qəzavat” (Qoca səraərdə), V.Mçedaşvilinin “Qaçaq Kərəm” (Çinovnik və Xanın katibi), N.Kamalın “Vətən” (Şeyxülislam) tamaşalarında oynayıb. Bəstəkar Üzeyir bəy Hacıbəylinin “O olmasın, bu olsun” operettasında Rza bəy və Rüstəm bəy obrazlarını da yüksək məharətlə yaradıb.

Rejissor kimi də səmərəli fəaliyyət göstərən C.Zeynalov “Səfa”da dramaturqlardan M.F.Axundzadənin “Hacı Qara”, N.Vəzirovun “Hacı Qəmbər”, N.Kamalın “Vətən”, Z.Hacıbəyovun “Evliykən subay”, Ə.Haqverdiyevin “Millət dostları”, Molyerin “Zorən təbib”, N.Kamalın “Əhdə vəfa”, digər illərdə müxtəlif truppalarda C.Yusifzadənin “Fərhad və Şirin” (opera), Ş.Saminin “Dəmirçi Gavə”, N.Nərimanovun “Nadir şah” əsərlərinə quruluş verib.

1918-ci ilin 17 martında erməni daşnakları Bakıda vəhşiliklə yanğınlar və qırğınlar törədəndə ailəsi ilə İranın Ənzəli şəhərinə, qayınatasının yanına gedib, ara sakitləşəndə ailəsi ilə birgə “Ardahan” gəmisinə minib Bakıya qayıdarkən dənizdə fırtına qopub və 8 gün dənizdə qalan gəmidə yaranan natəmizlikdən yatalaq (tif) xəstəliyinə tutulub.

Bakıya çatandan sonra 1918-ci il oktyabr ayının 22-də elə həmin xəstəlikdən vəfat edib.

23 dekabr 2015-ci ildə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi, Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının təşkilatçılığı ilə Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrında Cahangir Zeynalovun 150 illik yubileyi keçirilib.

Görkəmli teatr xadimi Cahangir Zeynalovun ailəsində Azərbaycan teatrının inkişafına misilsiz xidmətlər göstərmiş qızı, Xalq artisti, nəsillərin sevimlisi, mərhum sənətkarımız Nəsibə Zeynalova və nəvəsi, adını şərəflə daşıyaraq, Azərbaycanda və Türkiyədə teatr sənətinin püxtələşməsi istiqamətində fəaliyyət göstərən, Xalq artisti, aktyor, rejissor və pedaqoq Cahangir Novruzov onun yolunu davam etdirir.  

Baxış sayı: 513