XƏBƏRLƏR
MƏLUMAT
Xalq rəssamı Oqtay Şıxəliyevin 90 yaşı tamam olur
ÜMÜMİ XƏBƏRLƏR
03/09/2021 01:31

Oqtay Şıxəliyev 1931-ci il 3 sentyabrında Bakı şəhərində anadan olub. O, XX əsrin 60-cı illərindən etibarən bir çox ictimai binaların – idman sarayı, məktəb, zavod, metrostansiya, park və binaların eksteryeri və interyerinin bədii tərti batınıverib. Rəssam öz əsərlərini freska rəngkarlığı ilə yanaşı mozaika və kaşı sənətinin bütün imkanlarından, plastic materiallarından istifadə etməklə yaradıb. Oqtay Şıxəliyev 1980-ci ildə Meksika təəssüratları əsasında çox saylı, kiçik həcmli, rəngkarlıq, qrafik əsərlər işləyib. Məsələn, rəssam: “Dağların ətəyində”, “Gün batanda”, “Piramida”, “Köhnəqəsr”, “Toreador”, “Mexiko”, “Tasko”, “Kilsə”, “Açal-palaabidələri”, “Quadalxara”, “Akapulko”, “Balıqçı” və digər tabloları yaradıb.

Oqtay Şıxəliyev sözsüz ki, məhz monumental dekorativ təmayüllür əssamlardan biri olub.Ancaq buna baxmayaraq sənətkar özünü təsviri sənətin bütün janrlarında sınayıb: rəngkarlıq sahəsində çalışıb. Çoxlu portret və mənzərə təsvirləri, plakatlar işləyir, dekorativ vazalara və boşqablara tərtibat verib.Xırda tematik lövhələr düzəldib.Keramika və metal tökməyə meyl göstərib. Lakin bütün bunlara baxmayaraq Oqtay Şixəliyev yaradıcılığının böyük bir hissəsini rəngkarlığa həsr edib. Onun rəngkarlığı bütünlüklə dekorativ xarakter daşıyıb.

O, lokalrənglərədahaçoxüstünlükverib. Çoxvaxtburənglərinahənginionlarıntəzadıiləyaradıb. Rəssamüçünrəngobrazınəsasifadəvasitəsidir. “İnşaatçı”, “Mənimqaracam”, “TarzənBəhramMansurov”, “Nigar”, “Qız”, “Kimyaçı” kimiportretlərdəyaxud, “Qobustan”, “Kürün ram edilməsi”, “Müharibəninnəticələri” adlımənzərələrindəbu, açıq-aşkargörünür.

Oqtay Şıxəliyev təhsilini Sankt-Peterburq (Leninqrad) şəhərində bitirdikdən sonra vətənə qayıdıb və qısa müddətdə aparıcı rəssam-monumentalistlər qrupuna daxil olub. Rəssam Azərbaycan memarlığında təsviri sənətin sintezi ilə meydana gələn bir çox yeniliklərin müəllifi olub.

Ümumiyyətlə, Oqtay Şıxəliyevin yaradıcılğında zəhmətkeş insane obrazı böyükyeri tutur. Uşaqlıqdan çətin şəraitdə böyüyən rəssamın insane əməyinə yüksək qiymət verməsi başa düşüləndir. Onun bu mövzulardakı qəhrəmanları idealizə olunmur, təbii-real şəkildə göstərilir. Sanki, o, işləriylə insanı əməyə çağırır. Müxtəlif səpkili tablolarda işləyən insanlar sevinci çində təsvir olunub. İşlərindən zövq alan neftçilər, inşaatçılar, təmirçilər bununla gənc nəslə örnəkolub. Rəssamın bütün tablolarında zəhmət adamları iş prosesi zamanı çəkilib. Səyahət etməyi sevən Oqtay Şıxəliyevin əsərləri onun yüksək müşahidəçilik qabiliyyətinə malik olduğunu sübut edib. “Ancaq sülh”, “Güllər”, “Neftçinin portreti”, “Aydın səma”, “Bakının yeni tikintisi”, “Kapella”, “Abşeron torpağı” və digər işlərdə Azərbaycanın qüdrətinin ritmini, əzəmətini, romantikasını gözəl ifadə edib. Rəssam ənadisən ayemotivində fəhlə əməyinin qüdrətini ümumiləşdirməyə nail olub. Bu cəhət rəssamın digər mənzərələri, o cümlədən doğma yurdun boyalarını canlandıran “Abşeron torpağı” adlı mənzərəsi üçün dəsəciyyəvidir. O, insanın mənəvi və cismani qüdrətini tərənnüm etməyə çalışıb. Oqtay Şıxəliyevin yaratdığı insane surətləri və Abşeron torpağıyla bağlı tablolarında həyata nikbin münasibət duyulur. Rəssam vətənini səfər etdiyi bütün ölkələrdə nucatutub. O, hər bir qarışını sevdiyi Azərbaycanı dünyanın ən gözəl ölkəsi kimit əqdim edir. Azərbaycanın şairanə gözəlliklərini təbliğ etməyə can atan rəssam tablolarda kəskin rakurslardan imtina edib.

Oqtay Şıxəliyevin yaradcılığı sənət sevərlər tərəfindən rəğbətlə qarşılanıb və o 1982-ci ildə “Azərbaycan Respublikasının Əməkdar rəssamı”, 1992-ci ildə isə“Azərbaycan Respublikasının Xalqrəssamı” fəxria dlarına laiq görülüb. Azərbaycan Respublikasının Prezident təqaüdçüsü olub.

Ustad sənətkar Oqtay Şıxəliyev 2012-ci ildə Bakı şəhərində vəfat edib.

 

Baxış sayı: 660