
“Məclisi-üns”ün fəaliyyəti müntəzəm şəkil aldıqca və üzvlərinin sayı çoxaldıqca onun sədası Şamaxı, Şəki, Bakı, Naxçıvan, Lənkəran, Gəncə və digər şəhərlərə yayılır. Şamaxıdan S.Əzim, M.A.Bixud, A.Zühuri, Şəkidən İ.Nakam, Bakıdan A.Müniri, Naxçıvandan M.T.Sidqi, Lənkərandan M.İ.Qasir, Şuşaya – “Məclisi-üns”ün adına məktub yazıb bu yeni ədəbi məclisi təqdir və təbrik edirlər.
Məclisin ilk üzvlərindən və təşkilatçılarından olan Mirzə Rəhim Fəna xatiratında “Məclisi-üns”ün doqquz nəfər üzvünün adını çəkmişdir. Lakin sonrakı tədqiqatlardan göründüyü kimi, məclisin əsas üzvləri aşağıdakılardan ibarət olmuşdur. Xurşidbanu Natəvan (1832-1897), Mirzə Rəhim Fəna (1841-1931), Mirzə Ələsgər Növrəs (1836-1912), Mirzə Həsən Yüzbaşov (1824-1904), Məmo bəy Məmai (1842-1918), Hacı Abbas Agəh (? -1892), Məhəmmədəli bəy Məxfi (1821-1892), İsmayıl bəy Daruğə (1842-1891), Məşədi Nəsir Lövhi (? -1891), Mirzə Sadıq Piran İmamxan oğlu (1811-1892), Hüseyn ağa Cavanşir (1856-?), Bəhram bəy Fədai, Mirzə Haqverdi Səfa (?-1881), Məhəmməd ağa Müştəri (1875-1956), Mahmud bəy Mahmud, Mirzə Cəfər Köhnəfüruş (1839-1903), Səməd bəy Səməd, İsgəndər bəy Rüstəmbəyov (1845-1918).
Zaman keçdikcə “Məclisi-üns”ə yeni-yeni şairlər gəlsə də, bunların, əlbəttə, hamısı eyni dərəcədə fəaliyyət göstərməyib. “Məclisi-üns” üzvlərinin tərtib etdikləri cünglərdə və digər əlyazmalarında olan müşairələrdən görünür ki, X.Natəvan, H.A.Agəh, M.Ə.Növrəs, M.H.Yuzbaşov, M. Məmai, Mirzə Sadıq Piran, M.H.Səfa, İ.Rüstəmbəyov məclisin əsas nümayəndələri olublar.
Məclis şairlərinin şeirlərində “kibr, riya və qürurdan uzaq” dostluq, sədaqət, alicənablıq və humanizm ruhunda ünsiyyət etmək səciyyəvi xüsusiyyət olub.
“Məclisi-üns”də “Məclisi-fəramuşan”ın üzvlərindən də iştirak edəni olurdu. “Məclisi-üns”də qayda-qanuna, ədəb-ərkana, nizam-intizama ciddi riayət olunmasına xüsusi diqqət yetirilirdi.
Bütün bunlar göstərir ki, Şuşada hər iki məclisin qabaqcıl üzvləri sənətkar, gözüaçıq qadınlara yüksək qiymət veriblər. Heç də təsadüfi deyil ki, məhz qabaqcıl fikirli məclis üzvlərinin yaxından köməyi sayəsində Şuşada olan hər iki məclisdə X.Natəvan və F.Kəminə kimi şairələr yaxından iştirak edib və bütün Azərbaycan şairləri arasında xüsusi hörmət qazanıblar.
“Məclisi-üns”ün rəhbərliyinin Natəvanın ixtiyarına keçməsi onun iştirakçılarının sayının artmasına səbəb olduğu kimi, şairənin məclisi vaxtlı-vaxtında maddi cəhətdən təmin etməsi, müşairələrdə iştirakı həm məclisin, həm də şairənin nüfuzunu daha da artırmışdı. Şairlərin əsərlərindən belə qənaətə gəlmək olur ki, onlar Natəvanın rəsmlərinə şeirlər yazdıqları kimi, aşiqanə qəzəllərinin bir hissəsini üstüörtülü olsa da, bu gözəl qadına həsr etmişlər.
Bununla yanaşı,“Məclisi-üns” yalnız şairlərin deyil, Şuşa xanəndələrinin də çox sevdikləri yer idi. Hacı Hüsü, Məşədi İsi, Kaştazlı Haşım və başqa xanəndələr “Məclisi-fəramuşan”la yanaşı, onun da yığıncaqlarında iştirak ediblər. Şuşalı Ağamirov Həsən Mirhaşım oğlunun xatiratından məlum olur ki, adları yuxarıda qeyd olunan xanəndələrdən əlavə Molla Vəli, Molla Abbasqulu, Məşədi Dadaş, Hacı Məmməd Alı oğlu, Muxtar Kərbəlayi Məmməd oğlu, Məhəmməd Qaryağdı oğlu, tarzən Sadıqcan kimi sənətkarlar da “Məclisi-üns”ə çox yaxın olublar.
1890-cı illərin əvvəllərindən Natəvanın həyatında baş vermiş bir sıra kədərli hadisələrdən sonra (oğlu Mirabbasın və əri Seyid Hüseynin ölümü, böyük oğlunun Şuşanı tərk edib Rusiyaya getməsi və s.) “Məclisi-üns” əvvəllər olduğu kimi qızğın fəaliyyət göstərmirdi. Burada şeir-sənət, musiqi ətrafında qızğın mübahisə və müşairələr əvəzinə X.Natəvanın xəstəliyi ilə əlaqədar söhbətlər gedir, ona şeirlər həsr edilərək tezliklə sağalması arzulanırdı. 1891-ci ildən Nəvvabın “Məclisi-üns”ün üzvlərinə bir neçə mənzum məktubu və onların suallarına verdiyi cavabı nəzərə alınmazsa, onun başqa məclislərlə əlaqəsi də kəsilmişdi.
“Məclisi-üns”ün fəaliyyəti 1897-ci ilədək - X.Natəvanın vəfatına qədər davam edib. Onun üzvləri artıq “şeir bazarının güllərinin solduğunu”, “bülbüllərin susduğunu”, “dostluq məclisi başçısının aralarından getdiyini” - məclisin dağıldığını təəssüflə qələmə alıblar.
- 09:27 Bu gün maestro Niyazinin anadan olmasının 113 ili tamam olur
- 09:23 Tanınmış şair Məmməd İsmayıl vəfat edib
- 09:21 Bu gün unudulmaz muğam ustası Xan Şuşinskinin doğum günüdür
- 16:02 Milli Xalça Muzeyində “Əsrlərin sədasında xalça sehri” adlı sərgi açılacaq
- 14:30 Azərbaycanlı azyaşlı rəssamın əl işi Koreyada keçirilən sərgidə təltif olunub
- 12:21 Trabzonda TÜRKSOY Yüksək Rütbəli Məmurlarının 5-ci Toplantısı keçirilir
- 10:19 Müəllimlərin peşəkar inkişafı üçün təlimlərin ikinci mərhələsinə start verildi
- 09:18 Bu gün Xalq şairi Mirvarid Dilbazinin doğum günüdür
- 15:15 Gənclər Kitabxanasında Şıxəli Qurbanovun 100 illiyi münasibətilə silsilə materiallar hazırlanıb
- 14:16 Şimali Makedoniyada gənc şair Fərid Hüseynin kitabının təqdimatı olub
- 14:14 Bakı dünya kino mütəxəssislərini bir araya gətirəcək
- 09:46 Fikrət Əmirov adına 6 nömrəli Onbirillik İncəsənət Məktəbinin növbəti uğuru
- 09:31 “TRT TÜRKÜ” radiosunda Xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadəyə həsr olunan veriliş yayımlanıb
- 09:22 Azərbaycan Budapeştdə keçirilən 39-cu Beynəlxalq Xalq Yaradıcılığı Festivalında təmsil olunur
- 14:02 İğdırda Azərbaycan-Türkiyə Gənclər Teatrı yaradılıb
- 09:20 Milli Kitabxanada keçirilən tədbirlər CENL-in rəsmi saytında
- 15:22 Kamal Abdullanın “Seçmələrin seçməsi – Qranulalar” kitabı Almaniyada nəşr olunub
- 14:39 A.B.Səfərovanın “Şərəf” ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
- 12:50 VIII Beynəlxalq Animasiya Festivalına hazırlıq işləri görülür
- 12:46 “Qərbi Azərbaycan aşıqlarının dastan repertuarı” kitabı çap olunacaq
- 12:07 Qarabağ Universiteti müəlliminin “Dərviş” adlı şüşə xalçası Sofiyada nümayiş etdiriləcək
- 10:29 İlk milli kinoaktrisa İzzət Orucovanın şərəfinə mükafat təsis edilib
- 10:23 “Azərbaycan gəncliyi beynəlxalq aləmdə” mövzusunda dəyirmi masa keçirilib
- 09:12 “Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası: biblioqrafiyaların biblioqrafiyası”
- 09:07 “Möhtəşəm Bakı” sərgisi – Finlandiyada Azərbaycan mədəniyyətinin parlaq təcəssümü
- 15:50 Əməkdar artist Əyyub Quliyev ölkəmizi beynəlxalq festivalda təmsil edib
- 15:27 Ərzurumda ”Can Azərbaycandan sevgilərlə” adlı konsert proqramı təşkil olunacaq
- 14:35 İncəsənət məktəb və mərkəzlərinə ixtisas və məktəb seçimi mərhələsi başlanır
- 13:24 “Tıq-tıq xanım” kukla tamaşası nümayiş olunub
- 10:48 Bu gün Xalq artisti Azər Paşa Nemətovun doğum günüdür
- 10:42 Qaradağ rayon Heydər Əliyev Mərkəzində gənc rəssamların əsərlərindən ibarət sərgi keçirilib
- 09:10 Attestasiyanın ikinci mərhələsinin nəticələri üzrə növbəti təlimlərə başlanılır
- 17:20 Milli Kitabxana Beynəlxalq Gənclər Günü münasibətilə virtual sərgini istifadəçilərə təqdim edib
- 14:53 “Dövlət və cəmiyyətin inkişafında Azərbaycan gəncliyinin rolu” adlı tədbir keçirilib
- 14:12 Gənclər Kitabxanasında Xalq yazıçısı Elçinin xatirəsi anılıb
- 09:30 12 avqust - Beynəlxalq Gənclər Günüdür
- 09:28 Bu gün Xalq şairi Qabilin anadan olmasından 99 il ötür
- 09:15 “Azərbaycan - Yaponiya elmi-mədəni əlaqələrinin inkişafı” mövzusunda məruzə dinlənilib
- 16:36 Milli Kitabxanada “Xalq yazıçısı Elçinin xatirəsinə” adlı elektron məlumat bazası hazırlanıb
- 14:20 ARKA-da ölkənin aparıcı film festivallarının direktorları ilə görüş keçirilib
- 12:13 “Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin teatr əsərləri” adlı kitab Ankarada çap edilib
- 12:11 Bu gün görkəmli şair Zeynal Xəlilin anım günüdür
- 11:51 Gənclər Kitabxanasında general Cəmşid Naxçıvanskinin 130 illiyi münasibətilə silsilə materiallar hazırlanıb
- 09:32 İsveçdə Bəxtiyar Vahabzadənin 100 illiyinə həsr olunmuş konfrans keçirilib
- 12:32 Əməkdar artist Aybəniz Həşimova və Sənət akademiyası tələbələrinin konserti keçirilib
- 14:38 Milli Kitabxanada “Yazıçı-publisist Almaz Ülvi” adlı kitab sərgisi açılıb
- 12:14 Bu il üzrə “Dövlət sifarişi ilə istehsal ediləcək film layihələri” müsabiqəsi elan edilib
- 09:15 Bəxtiyar Vahabzadənin ev-muzeyində açılan sərgi avqustun sonunadək davam edəcək
- 17:32 Milli Kitabxanada “Xalq yazıçısı Elçinin xatirəsinə” adlı virtual sərgi hazırlanıb
- 16:56 Uşaq İncəsənət Festivalı çərçivəsində seçmə turun ikinci mərhələsi davam edir
- 14:28 Milli Kitabxanada “Xalq rəssamı Toğrul Nərimanbəyov – 95” adlı kitab sərgisi açılıb
- 14:13 Prezident Kitabxanasında Xalq yazıçısı Elçin Əfəndiyevin xatirəsinə həsr olunmuş sərgi açılıb
- 12:05 Türkmənistanda Azərbaycan milli irsinin möhtəşəm təqdimatı
- 11:13 “Türk dünyası Lefkoşa şeir axşamları”nda ölkəmiz də təmsil olunub
- 10:12 Bu gün Xalq rəssamı Toğrul Nərimanbəyovun doğum günüdür
- 16:18 Bu gün Xalq artisti Süleyman Nəcəfovun anadan olmasının 77-ci ili tamam olur
- 14:29 Milli Kitabxanada Xalq yazıçısı Elçin Əfəndiyevin xatirəsinə həsr olunmuş videoçarx hazırlanıb
- 11:06 Xan qızı, “Dürrü yekta” - Xurşidbanu Natəvan
- 10:25 “Qırmızı papaq və Canavar Conik” kukla tamaşası təqdim olunub
- 09:14 Litvada “Odlar Yurdu”nun muğam virtuozları” adlı konsert olub